Posted by Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Με μια ξεκάθαρη δήλωση αποδοκιμασίας της Τουρκίας για τις προκλητικές της ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης άνοιξε ουσιαστικά το δρόμο για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.
Το τελικό ανακοινωθέν του Συμβουλίου αναφέρει συγκεκριμένα [μετάφραση του συντάκτη]:
“Το Συμβούλιο υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, τα οποία καταδικάζουν έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος. Το Συμβούλιο εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις τρέχουσες παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη απαντήσει στις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σταματήσει αυτές τις δραστηριότητες. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει τις σοβαρές άμεσες αρνητικές επιπτώσεις που έχουν αυτές οι παράνομες ενέργειες στο σύνολο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και να απόσχει από τέτοιες ενέργειες. Η ΕΕ θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί με αρμόζοντα τρόπο και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο. Το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για αρμόζοντα μέτρα.”
Το μπαλάκι στην Κομισιόν
Το πιο πάνω κείμενο υπήρξε προϊόν έντονων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Κομισιόν, τη ρουμανική Προεδρία του Συμβουλίου, την Κύπρο και άλλα κράτη-μέλη, όπως η Βουλγαρία και η Ιταλία τα οποία αντιδρούσαν σε καθορισμό κυρώσεων χωρίς να έχει προηγηθεί μια τελευταία προειδοποίηση προς την Τουρκία. Κάποιες χώρες επίσης ανησυχούσαν ότι μια τυχόν άμεση ρήξη με την Τουρκία μπορεί να δημιουργήσει νέο ρήγμα στην υπόθεση του προσφυγικού και του μεταναστευτικού, στο οποίο η Τουρκία σύμφωνα με όλους σχεδόν στην ΕΕ παίζει ένα εποικοδομητικό ρόλο. Ο συμβιβασμός τελικά βρέθηκε με το να πεταχθεί στο μπαλάκι της επιλογής του είδους των κυρώσεων στην Κομισιόν, η οποία εντέλλεται να επανέλθει σύντομα με συγκεκριμένες προτάσεις.
Παράλληλα στο ανακοινωθέν αναφέρεται ξεκάθαρα ότι “οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν ουσιαστικά σταματήσει και δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη άλλα ενταξιακά κεφάλαια για άνοιγμα ή κλείσιμο και δεν προβλέπεται περαιτέρω εργασία για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας”. Εδώ ουσιαστικά παρουσιάζεται με καθαρό τρόπο το πλήρες αδιέξοδο, στο οποίο έχουν περιέλθει οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκίας και το πάγωμα κάθε συζήτησης για την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης.
Μια τελευταία προσπάθεια;
Συμπερασματικά, το τελικό ανακοινωθέν θα πρέπει να θεωρηθεί ικανοποιητικό για την ελληνική πλευρά, καθώς το Συμβούλιο παίρνει ξεκάθαρη και σαφή θέση για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ και δέχεται κατ’ αρχάς ότι αυτές οι ενέργειες πρέπει να λάβουν την “αρμόζουσα” απάντηση από την ΕΕ. Το ποιά θα είναι αυτή η “αρμόζουσα απάντηση” καλείται πλέον η Κομισιόν να προσδιορίσει και επ’ αυτού αναμένεται να υπάρξει πυκνή διαπραγμάτευση στο παρασκήνιο. Πηγές στις Βρυξέλλες έλεγαν στο Kappa News αργά το βράδυ της Τρίτης πως είναι πιθανό να επιδιωχθεί μια συνάντηση του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και του Ντόναλντ Τουσκ με τον Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν σε δέκα ημέρες στην Οζάκα στο περιθώριο της Συνόδου του G20, σε μια (τελευταία;) προσπάθεια να αποφευχθεί η πλήρης ρήξη στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.