Posted by Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Τη λύση της παραλαβής αλλά μη ενεργοποίησης του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 προτείνει ο Λευκός Οίκος στην τουρκική κυβέρνηση, ως μια φόρμουλα για να αποφευχθεί η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία βάσει του νόμου CAATSA.
Την πρόταση μετέφερε στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε τηλεφωνική συνομιλία ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γρέιαμ, ύστερα από συνεννόηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε ο Γκρέιαμ στο Defense One, η πρόταση προς την Άγκυρα περιλαμβάνει εκτός από το πάγωμα κάθε είδους κυρώσεων, και την υπόσχεση για άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων και σε σύντομο χρονικό διάστημα τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με ευνοϊκούς όρους για την Τουρκία.
Όπως δήλωσε ο Γκρέιαμ, μετά την κλειστή σύσκεψη Ρεπουμπλικανών γερουσιαστών με τον Τραμπ στο Λευκό Οίκο την Τρίτη, ο Αμερικανός Πρόεδρος του ζήτησε να “μιλήσει” με τους Τούρκους και ο γερουσιαστής, που είναι στενός συνεργάτης του Τραμπ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, τηλεφώνησε στον Τσαβούσογλου. “Το μήνυμα που τους πέρασα είναι, ας αφήσουμε στην άκρη τους S-400 και ας ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ”, είπε ο Γκρέιαμ και πρόσθεσε “ελπίζω πως η Τουρκία δεν θα ενεργοποιήσει τους S-400, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ αποσταθεροποιητικό για τις μεταξύ μας σχέσεις. Εάν τους ενεργοποιήσει, οι σχέσεις των δυο κρατών θα πάρουν μια πολύ σκοτεινή πορεία και οι κυρώσεις θα είναι αυτόματες, καθώς ο νόμος είναι σαφής”.
Εξαιρετικά αμφίβολο να δελεαστεί ο Ερντογάν
Η πρόταση Τραμπ γα μη ενεργοποίηση των S-400 κυκλοφορεί εδώ και αρκετό καιρό ως φήμη για μια πιθανή λύση στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Είναι όμως εξαιρετικά αμφίβολο να δελεαστεί ο Ερντογάν από την πρόταση του Αμερικανού Τραμπ, καθώς δεν συμπεριλαμβάνει τίποτε το απτό και συγκεκριμένο, καθώς ακόμη και αν ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και καταλήξουν θετικά σε σύντομο διάστημα, η όποια συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το Κογκρέσο και ο Ερντογάν είναι εξαιρετικά δύσπιστος ως προς τις προθέσεις των νομοθετικών σωμάτων των ΗΠΑ. Αλλά ακόμη και μια τέτοια συμφωνία είναι δύσκολο να δει κανείς πιο θα είναι το άμεσο όφελος για τις γεωστρατηγικές βλέψεις του Τούρκου ηγέτη, ο οποίος έκλεισε την αγορά των S-400 ως μέρος μιας ευρύτερης συνεργασίας στρατηγικού χαρακτήρα με τη Ρωσία. Όπως ανέφερε σήμερα ο Ερντογάν σε ομιλία του προς στελέχη του κόμματός του, οι S-400 θα είναι επιχειρησιακά έτοιμοι μέχρι τον Απρίλιο του 2020 και εξέφρασε την ελπίδα να επικρατήσει η “κοινή λογική” όσον αφορά την πιθανότητα επιβολής κυρώσεων. Πρόσθεσε δε πως εάν τελικά οι ΗΠΑ ακυρώσουν οριστικά την πώληση των αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, “τότε θα κοιτάξουμε αλλού”.
Ερωτηματικά προκαλεί η πρόταση Τραμπ
Η ιδέα του Ντόναλντ Τραμπ να προτείνει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ως αντάλλαγμα για την μη ενεργοποίηση των S-400 προκαλεί ερωτηματικά για τις προθέσεις ή για την κρίση του Αμερικανού Προέδρου. Εάν απλά θέλει να κερδίσει χρόνο παρακάμπτοντας προσωρινά τις αντιδράσεις του Κογκρέσου, τότε η πρόταση ίσως να έχει νόημα εάν δεν την απορρίψει κατηγορηματικά ο Ερντογάν και η σημερινή κατάσταση σέρνεται έτσι μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο που αναμένεται να ενεργοποιηθούν οι S-400. Εάν όμως θεωρεί ότι πραγματικά αυτή είναι μια δελεαστική πρόταση για τον Τούρκο Πρόεδρο, τότε θα αποτελεί μια ακόμη επιβεβαίωση ότι ο Αμερικανός ηγέτης δεν έχει ιδέα για το πως λειτουργεί ο Ερντογάν και ποιά είναι τα γεωστρατηγικά του σχέδια.