Από το Ahval News ― Γράφει ο Ilhan Tanir [μετάφραση Kappa Newsdesk]
Η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν μια από τις πιο προβληματικές περιόδους της ιστορίας τους ως σύμμαχοι, με επίκεντρο την αγορά από την Τουρκία του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400.
Και μπορεί να μην είναι η πρώτη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι δυο χώρες, αλλά με τις Ηνωμένες Πολιτείες έτοιμες να αποβάλλουν την Τουρκία από το πρόγραμμα των πολεμικών αεροσκαφών F-35 και τους Τούρκους αξιωματούχους να μην δείχνουν διάθεση να υποχωρήσουν, διεθνείς παρατηρητές αμφιβάλλουν αν η Άγκυρα μπορεί να παραμείνει στον άξονα της Δύσης.
Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι κατηγορηματικοί πως ένα τόσο βαθύ ρήγμα στις σχέσεις των δυο χωρών δεν είναι στο τραπέζι, ανέφερε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Eric Pahon, σε συνέντευξη που έδωσε την περασμένη Πέμπτη στο Ahval. Για τον Pahon, το παρόν πρόβλημα με τους S-400 είναι μόνο μια πτυχή σε μια σχέση 70 ετών, η οποία, όπως δήλωσε, “θα συνεχίσει να παραμένει ισχυρή για πάντα”.
Ωστόσο, η αγορά ρωσικής στρατιωτικής τεχνολογίας από την Τουρκία έχει προκαλέσει ανησυχίες που δεν μπορούν να παραμεριστούν. Ο Pahon συζητά αυτό το ζήτημα, αλλά και ευρύτερα τις Αμερικανοτουρκικές σχέσεις στο πρώτο μέρος της αποκλειστικής συνέντευξης του στο Ahval:

– Έπειτα από περισσότερο από μισό αιώνα, φαίνεται πως η Τουρκία για πρώτη φορά δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει το τελευταίο σε τεχνολογία μαχητικό αεροσκάφος των ΗΠΑ. Πόσο σημαντικό είναι αυτό;
Οι σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας διευρύνονται πέραν του συγκεκριμένου ζητήματος. Είναι, όμως, σημαντικό, μην παρεξηγηθώ. Κοιτάζουμε εντούτοις τους μακροχρόνιους δεσμούς μας, τον βαθύ οικονομικό συντονισμό που έχουμε, την υπόλοιπη αμυντική μας σχέση, η οποία περιλαμβάνει την αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ που αποτελεί στρατηγικής σημασίας βάση, τη συνεργασία μας στη Συρία, την παροχή βοήθειας στην Τουρκία σε σχέση με τα ζητήματα που αντιμετωπίζει με το PKK, τις ανησυχίες για την ασφάλεια που προκύπτουν σχετικά με αυτό, έχουμε δηλαδή συνολικά πολλά ζητήματα εν εξελίξει ταυτόχρονα με το εν λογω θέμα.
Ο υπουργός Άμυνας, Patrick Shanahan, μίλησε στον Τούρκο ομόλογό του, Hulusi Akar, την Πέμπτη και επανέλαβε ότι εάν η Τουρκία αναστρέψει το σχέδιό της να αγοράσει το S-400, μπορούμε επίσης να αντιστρέψουμε την απέλασή της από το πρόγραμμα F-35.
Εντούτοις, είναι σοβαρό, θα θέλαμε να τους δούμε να έχουν το τελευταίο και μεγαλύτερο μαχητικό αεροσκάφος, το οποίο είναι έτη φως μπροστά από οτιδήποτε άλλο εκεί έξω. Επιθυμούμε οι σύμμαχοί μας να έχουν κάθε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά θέλουμε να προστατεύσουμε το συγκεκριμένο αεροσκάφος και το πρόγραμμα που το αφορά.
Έχουμε πολλές χώρες που ενδιαφέρονται να αγοράσουν το F-35 και έχουν ήδη συμμετάσχει στο πρόγραμμα. Αυτό που παρατηρούμε με την ανάπτυξη των S-400 είναι ένας τεράστιος κίνδυνος με τελική πιθανότητα την αποσταθεροποίηση του συνόλου του προγράμματος, όπως και της επένδυσης όλων των εμπλεκόμενων μερών. Είναι ατυχές. Κάνουμε ό,τι μπορούμε.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Patrick Shanahan, με τον Τούρκο ομόλογό του, Hulusi Akar, τον Πρόεδρο Trump και τον Τούρκο πρόεδρο, προσπαθούν να προσφέρουν κάθε πιθανή εναλλακτική λύση για να βοηθήσουν στην ικανοποίηση των αναγκών του συστήματος αεροπορικής άμυνας της Τουρκίας βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα. Είναι πραγματικά ατυχές και λυπηρό το γεγονός ότι η Τουρκία πρόκειται να απομακρυνθεί από το εν λόγω πρόγραμμα.
– Θα μπορούσαν τα κινέζικα J-31 και τα ρωσικά Su-57 να είναι εναλλακτική λύση στα μαχητικά αεροσκάφη σας;
Δεν νομίζω ότι θα είναι μια εναλλακτική λύση στα F-35, τα οποία είναι, αναμφίβολα, τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη στον κόσμο.
Υπάρχει μια πολυεθνική συνεργασία για τη συγκέντρωση αυτού του προγράμματος. Τα μέρη του κατασκευάζονται σε διάφορες χώρες, οι οποίες συναντώνται τακτικά για να συζητήσουν το πρόγραμμα και η Τουρκία δεν πρόκειται να προσκληθεί για πρώτη φορά σε αυτές τις συναντήσεις (λόγω της αγοράς των S-400).
Και θέλετε να το συγκρίνετε με τα ρωσικά ή τα κινεζικά προϊόντα – δεν πλησιάζουν καν στην ποιότητά του. Εάν οι Ρώσοι ή οι Κινέζοι είχαν ένα τέτοιο ποιοτικό προϊόν, όλοι θα είχαν επενδύσει σε αυτό. Αυτό ξεκάθαρα δεν συμβαίνει.
– Μετά την ανάπτυξη των S-400, πιστεύετε ότι η ανταλλαγή πληροφοριών με την Τουρκία θα συνεχιστεί όπως και πριν;
Δεν νομίζω ότι έχουν ληφθεί ακόμα τέτοιες αποφάσεις. Θα συνεργαστούμε σε όλους τους τομείς στους οποίους ήδη συνεργαζόμαστε. Δεν μπορώ να μην υπογραμμίσω αρκετά ότι το θέμα των F-35 και S-400 είναι ζήτημα για τα F-35 και S-400 αντιστοίχως (και όχι ευρύτερο).
Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στα νότια σύνορά τους και να αντιμετωπίζουμε τις πολύ νόμιμες ανησυχίες τους για την ασφάλειά τους. Δεν πρόκειται να σταματήσουμε να δουλεύουμε στην Τουρκία με πρεσβείες, αποστολές και βάσεις, όπως το Ιncirlik. Έχουμε αυτήν την τεράστια και μακρόχρονη συμμαχία εδώ και 70 χρόνια, είμαστε σύμμαχοι και εταίροι, και αυτά θα συνεχίσουν να υφίστανται.
Νομίζω ότι κατά τις συνομιλίες μεταξύ του Αμερικανού υπουργού Άμυνας, Patrick Shanahan, με τον Τούρκο ομόλογό του, Hulusi Akar και οι δύο εξέφρασαν πόσο σημαντικές είναι αυτές οι σχέσεις. Ανέφεραν για το πώς και οι δύο ανυπομονούσαν να βρεθούν στις Βρυξέλλες το καλοκαίρι. Πρόκειται για μια πολύ δύσκολη κατάσταση, αλλά έχουμε βγει δυνατοί από πολύ δύσκολες καταστάσεις στο παρελθόν. Ναι, θα είναι δύσκολα για κάποιο διάστημα, ωστόσο θεωρούμε ότι η σχέση μας θα παραμείνει σε σταθερές βάσεις για πάντα.
– Είπατε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να βοηθήσουν την Τουρκία σχετικά με τις ανησυχίες της για την ασφάλεια της στην περιοχή, αλλά ο Ερντογάν ισχυρίζεται ότι τόσο η τουρκική κυβέρνηση, όσο και ο ίδιος έχουν στοχοποιηθεί από την αμερικάνικη κυβέρνηση. Πώς υπάρχει τόση μεγάλη διάσταση απόψεων;
Προφανώς, είμαστε πολύ δεκτικοί όσον αφορά την ευαισθησία της Τουρκίας για πιθανούς δεσμούς μεταξύ τρομοκρατικών οργανώσεων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εργαζόμαστε μαζί στο Manbij (στη Βόρεια Συρία) με τον χάρτη πορείας Manbij.
Η Τουρκία εξέφρασε τις ανησυχίες της για ορισμένα συνδεδεμένα με το ΡΚΚ άτομα με επίσημη ιδιότητα στο Manbij και συμφωνήσαμε να μεταφέρουμε τους συνεργαζόμενους με το YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού) στα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη. Η Τουρκία παίρνει μέρος στην ψηφοφορία για την ηγεσία του Manbij και στον έλεγχο των επικεφαλής εκεί. Και οι δύο εξετάζουμε προσεκτικά τα άτομα σε ηγετικές θέσεις, καθώς η Τουρκία έχει λόγο γι’ αυτές.
Στις κοινές περιπολίες που κάνουμε, προσπαθούμε να είμαστε ευδιάκριτοι και ευδιόρατοι όσο περισσότερο μπορούμε. Είναι μια διαδικασία και εργαζόμαστε μέσω αυτής. Όταν πήγαμε στη Συρία με μια εξαιρετικά μικρή στρατιωτική δύναμη, έπρεπε να συγκεντρώσουμε γρήγορα δυνάμεις για να νικήσουμε το ISIS. Το ISIS ήταν μεγαλύτερη απειλή για τον κόσμο από κάποιους άλλους στη Συρία. Τώρα, το ISIS περιορίζεται σταδιακά και έχουμε κάποια απομεινάρια του που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Αυτό δεν είναι μόνον θέμα ΗΠΑ-Τουρκίας, αλλά ένα διεθνές ζήτημα για τα 79 μέλη του Διεθνούς Συνασπισμού κατά του ISIS.
– Ποια είναι η προσδοκία σας από τη συνάντηση των Trump και Erdogan στο τέλος του μήνα;
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ προσπαθεί σε όλα τα επίπεδα να επιλύσει το θέμα των S-400. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Mike Pompeo, συνομιλεί τηλεφωνικώς με τον Τούρκο ομόλογό του, Mevlüt Çavuşoğlu. Το ίδιο και ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Patrick Shanahan, με τον Τούρκο ομόλογό του, Hulusi Akar, ενώ ο Πρόεδρός μας συζητά με τον Πρόεδρο Erdogan. Εργαζόμαστε σε κάθε επίπεδο για το εν λόγω ζήτημα.
Υπάρχει ένα αγκάθι στις μεταξύ μας συνομιλίες για το οποίο είμαστε πολύ ξεκάθαροι: οι S-400 και τα F-35 δεν μπορούν να τοποθετηθούν μαζί. Αν αγοράσουν τους S-400, τότε μας περιορίζουν από το να φέρουμε το σύστημα αεράμυνας Patriot εκεί.
Θα υπάρξουν, δυστυχώς, κάποιες αναπόφευκτες οικονομικές επιπτώσεις, όπως οι κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) και που θα επιβάλει το Κογκρέσο. Υπάρχει πλήρης διακομματική στήριξη για αυτές τις κυρώσεις. Ήμασταν πολύ σαφείς για το τι πρόκειται να συμβεί εδώ, αλλά ταυτόχρονα αυτή η αμυντική σχέση είναι εξαιρετικά σημαντική για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, για όλους τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους ανήκουμε.
Δουλεύουμε πολύ σκληρά για να καλύψουμε τις ανάγκες όλων, αλλά είμαστε μακριά από τον επιθυμητό στόχο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επαναφέρουμε ορισμένες προθεσμίες. Σταδιακά καταργώντας την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35. Αρχίσαμε να κάνουμε βήματα πριν από δύο μήνες, όταν σταματήσαμε τις παραδόσεις μερικών εξαρτημάτων τους.
Δεν σταματάμε ξαφνικά τα πάντα, γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν πραγματικά να συνεργαστούν με την Τουρκία. Κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Μερικές φορές, οι διπλωματικές διαφωνίες δεν έχουν θετικά αποτελέσματα και πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες αυτών. Έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες σε όλα τα επίπεδα είναι καθησυχαστικές ως προς την Τουρκία ότι ναι, ίσως το ζήτημα με τα F-35 δεν θα επιλυθεί, αλλά θέλουμε πραγματικά να διατηρήσουμε όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της σχέσης μας σε άλλους τομείς.
– Ωστόσο, κάποιοι λένε ότι αν οι S-400 αξιοποιηθούν, αυτό είναι μόνον η αρχή της ρωσικής συσσώρευσης. Η Ρωσία θα πλησιάζει συνεχώς την Τουρκία, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από αυτήν. Συμφωνείτε;
Κάποιος θα ήλπιζε πως δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο. Κάποιος θα ήλπιζε ότι αυτό θα σταματήσει με τους S-400. Η Τουρκία είναι ένα μακροχρόνιο μέλος του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε για να αντιμετωπίσει τη ρωσική επιθετικότητα. Αν εξετάσετε τα πράγματα που έκανε η Ρωσία στα σύνορα της Τουρκίας πρόσφατα – έχουν μια ενεργή και εν εξελίξει κατοχή στη Γεωργία, σε όλη την έκταση των συνόρων με την Τουρκία.
Η Ρωσία δεν φάνηκε να φοβάται να χρησιμοποιήσει τον στρατό της ή φίλα προσκείμενες σε αυτήν δυνάμεις για να προκαλέσει αποσταθεροποίηση και στη συνέχεια να προσπαθήσει να δώσει λύση στην αποσταθεροποίηση που προκάλεσε. Οι Ρώσοι προκαλούν, δηλαδή, την πληγή που θέλουν επουλώσουν στη συνέχεια. Έχουν προσπαθήσει πολύ ενεργά να προκαλέσουν ρήγματα στο ΝΑΤΟ, ενώ έχουν δραστηριοποιηθεί και με μια σειρά άλλων μεθόδων.
Τα S-400 είναι μια άλλη τέτοια δραστηριότητα. Χρυσή ευκαιρία για τη Ρωσία να προκαλέσει ρήγμα στο ΝΑΤΟ και στη σχέση των ΗΠΑ-Τουρκίας. Δεν θέλει τίποτα περισσότερο από το να μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο, έτσι δεν είναι;
Βλέπουμε επίσης ρωσική παραπληροφόρηση στον τουρκικό Τύπο. Έχουμε δει διάφορες ιστορίες, πολλές από τους οποίες αποδίδονται σε “Τούρκους αξιωματούχους”, αλλά όταν τις διερευνούμε, εντοπίζουμε τα αρχικά αποσπάσματα αυτών ότι προέρχονται από μέσα μαζικής ενημέρωσης ρωσικής κρατικής επιρροής όπως το τηλεοπτικό δίκτυο RT ή το πρακτορείο ειδήσεων TASS και δηλώσεις αυτών στον τουρκικό Τύπο.
Το βλέπουμε όλο και περισσότερο να συμβαίνει. Βλέπουμε το ίδιο πράγμα και με το θέμα των F-35. Βλέπουμε ότι η ρωσική καμπάνια παραπληροφόρησης έχει ξεκινήσει. Προσπαθούν να επηρεάσουν και να πείσουν το τουρκικό κοινό να στρέφονται περισσότερο προς τη Ρωσία.
Αλλά η Ρωσία έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας αναξιόπιστος εταίρος διεθνώς. Η Ρωσία έχει αποδείξει επανειλημμένως ότι είναι ένας «εταίρος» που παίρνει όλο και περισσότερα, ενώ καταλαμβάνει και υφαρπάζει αδιαλείπτως. Είναι σαν αυτό που κάνει η Κίνα σε ορισμένες περιπτώσεις. Πρόκειται για την οικονομική βελτίωσή τους και την προβολή της στρατιωτικής δύναμης τους, οι οποίες, ωστόσο, έρχονται με μεγάλο κόστος για τα έθνη με τα οποία συνεργάζονται.
– Τι είδους αντίκτυπο θα είχε αν ο τουρκικός στρατός ανέπτυσσε και λειτουργούσε τους S-400;
Οποτεδήποτε προσκαλέσετε τη Ρωσία στη χώρα σας, με τον εξοπλισμό της και τις εξελιγμένες ικανότητες συλλογής πληροφοριών που διαθέτει, και της επιτρέψετε να έχει πρόσβαση στα δίκτυά σας, προσκαλείτε την καταστροφή. Είναι μια βασική αρχή της ασφάλειας των πληροφοριών. Όταν λαμβάνω ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από έναν νιγηριανό πρίγκιπα, δεν το ανοίγω, έτσι; Δεν κάνετε ακριβώς το ίδιο πράγμα στο εν λογω ζήτημα, αλλά είναι κάτι παρόμοιο.
Προσκαλείτε στο σύστημά σας, στο σύστημα του υπολογιστή σας, στο σύστημα ασφαλείας σας, ένα εξελιγμένο τμήμα τεχνολογίας που μπορεί να μην είναι πλήρως ελεγχόμενο και χωρίς να γνωρίζετε άλλα πιο σύνθετα στοιχεία του που μπορεί να διαθέτει. Και εμπιστεύεστε τους Ρώσους ότι θα κάνουν το σωστό με αυτές τις δυνατότητες…
Είναι η ίδια προειδοποίηση που εκδώσαμε για την ένταξη της Κίνας σε κρίσιμες υποδομές επικοινωνιών. Η Huawei είναι μια από τις εταιρείες που έχουμε βαθιές ανησυχίες, καθώς η κινεζική κυβέρνηση έχει ανοιχτή πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που συλλέγει η συγκεκριμένη εταιρεία τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού.
Αυτό είναι το θέμα στο οποίο επικεντρωνόμαστε κυρίως, την τεχνολογική πλευρά. Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για τους Ρώσους. Όταν ενσωματώνετε αυτά τα συστήματα, αναλαμβάνετε ένα ρίσκο κινδύνου. Εάν, ταυτόχρονα, επενδύετε σε μεγάλο βαθμό στο ΝΑΤΟ και στις συμμαχίες που προσπαθούν να σας αποτρέψουν από αυτό το ρίσκο, δεν βγαίνει νόημα.
– Ποια θα είναι η τουρκική θέση στο ΝΑΤΟ μετά την επέκταση του S-400 και τι θα γίνει εάν αγοράσει τα ρωσικά Su-57 ή τα κινέζικα J-31 αντί των F-35;
Όλοι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφωνούν ότι η εισαγωγή των S-400 στη Συμμαχία είναι κακή ιδέα. Έτσι, αποδυναμώνουν τη θέση τους.
Θα συνεχίσουν να βρίσκονται στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Πράγματι δεν υπάρχει μηχανισμός για την απομάκρυνση κάποιου από τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Θα δούμε τι θα προκύψει από την επόμενη υπουργική διάσκεψη του ΝΑΤΟ στις 26-27 Ιουνίου.
Θα υπάρξουν πολλές ειλικρινείς και ανοιχτές συζητήσεις για τα ίδια ακριβώς ζητήματα. Θα παρακολουθήσουμε πώς λειτουργεί. Και πάλι, γνωρίζετε ότι η Τουρκία είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ και είναι ένας μεγάλος εταίρος που είναι βαθιά ενσωματωμένος στις εκπαιδευτικές μας ασκήσεις και στις επιχειρήσεις μας. Δεν νομίζω ότι αυτό θα αλλάξει. Όλες οι συμμαχίες και οι σχέσεις έχουν δυσκολίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά τα θέματα δεν θα ξεπεραστούν. Δεν νομίζω ότι η αγορά των S-400 θα προκαλέσει τίποτα μόνιμο.
– Θα μπορούσε η Τουρκία να αποκλειστεί από ορισμένες από αυτές τις συναντήσεις στο ΝΑΤΟ, όπως έχει αποκλειστεί από τις συναντήσεις για τα F-35 τώρα;
Αυτή είναι μια ερώτηση για το ΝΑΤΟ, όχι για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα συνεχίσουμε να διαβουλευόμαστε με την Τουρκία, θα συνεχιστεί η σχέση μας και η συνεργασία μας.