Posted by Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Σε συμφωνία για την αποχώρηση των κουρδικών δυνάμεων του YPG από την συροτουρκική μεθόριο και τη δημιουργία “ζώνης ασφαλείας” βάθους 10 χιλιομέτρων κατέληξαν οι ηγέτες της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και της Τουρκίας Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της συνάντησής του στο Σότσι την Τρίτη.
Η συμφωνία, την οποία ο Πούτιν χαρακτήρισε “πολύ σημαντική, έως και ιστορική”, προβλέπει την αναγνώριση των τετελεσμένων που έχουν δημιουργηθεί στη βόρεια Συρία και στα πεδία της Ρας αλ-Άιν και της Τελ Αμπιάντ από την τουρκική εισβολή με την ονομασία “Επιχείρηση Πηγή Ειρήνης”. Παράλληλα, εντός των επομένων 120 ωρών, αρχής γενομένης από τις 12 το μεσημέρι της Τετάρτης, Ρώσοι “στρατονόμοι” και Σύροι συνοριοφύλακες θα εισέλθουν σε όλο το υπόλοιπο μήκος της συροτουρκικής μεθορίου, εκτός από τις περιοχές που έχουν καταλάβει οι τουρκικές δυνάμεις, με σκοπό την απομάκρυνση των κουρδικών δυνάμεων του YPG και του οπλισμού τους σε βάθος 30 χιλιομέτρων εντός της συριακής επικράτειας. Μετά το πέρας αυτής της επιχείρησης, θα ξεκινήσουν κοινές περιπολίες από Ρώσους και Τούρκους στρατιώτες σε βάθος 10 χιλιομέτρων από τη μεθόριο. Παράλληλα δε, προβλέπεται η απομάκρυνση των κουρδικών δυνάμεων και από τη Μανμπίτζ και την Ταλ Ριφάτ.
Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται η “δέσμευση” των δυο μερών στην “πολιτική ενότητα” και “εδαφική ακεραιότητα” της Συρίας, όπως επίσης και η προστασία της εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας, με ειδική αναφορά στη Συμφωνία των Αδάνων του 1998, η οποία προέβλεπε το δικαίωμα μονομερούς επέμβασης της Τουρκίας σε βάθος 5 χιλιομέτρων εντός της συριακής επικράτειας σε περίπτωση που δέχεται “τρομοκρατικές επιθέσεις” από το έδαφος της Συρίας. Η αναφορά δε στην “πολιτική ενότητα” της Συρίας έχει ξεχωριστή σημασία, διότι υπονοείται η άρνηση των δυο μερών σε οποιαδήποτε μορφή αυτόνομης κουρδικής οντότητας εντός της Συρίας. Με την “εδαφική ακεραιότητα” υπονοείται η απόρριψη δημιουργίας κουρδικού κράτους με απόσχιση από τη Συρία, κάτι όμως που ακόμη και οι ίδιοι οι Κούρδοι δεν θέτουν πλέον.
Τούρκος αξιωματούχος στο Σότσι ανέφερε πως πρόκειται για “εξαιρετική” συμφωνία, καθώς η Τουρκία επιτυγχάνει τον ιστορικό της στόχο που είναι η απομάκρυνση των κουρδικών δυνάμεων του YPG από τη συροτουρκική μεθόριο, με την παράλληλη δημιουργία μόνιμου μηχανισμού εποπτείας της μεθορίου και μάλιστα σε μεγαλύτερο βάθος από αυτό που προέβλεπε η Συμφωνία των Αδάνων.
Τέλος των τουρκικών επιχειρήσεων
Λίγες ώρες μετά τις ανακοινώσεις από τον Πούτιν και τον Ερντογάν, το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε πως όλοι οι Κούρδοι μαχητές είχαν αποχωρήσει από τις περιοχές που προέβλεπε η αμερικανοτουρκική συμφωνίας παύσης του πυρός και ακολούθως το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωση το τέλος της “Επιχείρησης Πηγή Ειρήνης”.
Στον αέρα το καθεστώς των Κούρδων
Η Συμφωνία του Σότσι πάντως αποτρέπει την εθνοκάθαρση των Κούρδων από τις υπόλοιπες μεθοριακές περιοχές και ακυρώνει στην πράξη το υπερφιλόδοξο σχέδιο του Ερντογάν για τη δημιουργία εκατοντάδων νέων πόλεων στη “ζώνη ασφαλείας” και τη βίαιη μετεγκατάσταση εκεί δυο εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων. Απομένει πάντως να διευκρινιστεί το κατά πόσον οι Κούρδοι θα αποδεχθούν τους όρους της Συμφωνίας και θα αποχωρήσουν από τη μεθόριο. Όλες οι ενδείξεις πάντως κατατείνουν στο ότι οι Κούρδοι θα αποδεχθούν έστω και χωρίς τη θέλησή τους αυτούς τους όρους, καθώς δεν έχουν την επιχειρησιακή δυνατότητα να αντισταθούν. Αυτό όμως που παραμένει ερωτηματικό είναι εάν θα αποδεχθούν και τον όρο της μη δημιουργίας αυτόνομης κουρδικής οντότητας εντός της Συρίας, κάτι που προφανέστατα ξεπερνάει τις κόκκινες γραμμές που έχουν θέσει οι Κούρδοι για την μεταπολεμική διευθέτηση του συριακού ζητήματος. Την ερχόμενη εβδομάδα πάντως αναμένεται να ξεκινήσει τις εργασίες της στη Γενεύη η συνταγματική επιτροπή, η οποία θα συντάξει υπό την αιγίδα του ΟΗΕ τον νέο συντακτικό χάρτη της Συρίας και στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί και το καθεστώς των κουρδικών περιοχών.
