Posted by Γράφει ο Ολύμπιος Ράπτης
Η πρόταση της ΝΔ για την αναθεώρηση του άρθρου 21 του Συντάγματος «Το κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος», την οποία εκτιμάται ότι στηρίζει και ο Σύριζα, είναι λανθασμένη και αδιέξοδη.
Ναι, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) είναι μία κατεξοχήν φιλελεύθερη πρόταση! Στην Ελλάδα του κατοχυρωμένου από την αριστερά μονοπωλίου της συμπόνοιας για τους μη έχοντες δεν είναι ευρέως διαδεδομένο ότι οι Φρήντμαν και Χάγιεκ, αμφότεροι νομπελίστες οικονομολόγοι, είχαν ταχθεί υπέρ, αλλά ως μέτρο αντικατάστασης πλείστων αναποτελεσματικών επιδομάτων και κοινωνικών πολιτικών.
«Και τότε που είναι το λάθος της ΝΔ;», θα αναρωτηθούν πολλοί.
Οι κύριες ενστάσεις είναι δύο – για την δεύτερη ας μου επιτραπεί να καταθέσω και μία προσωπική εμπειρία.
Λάθος πρώτο: το υπέρμετρα φλύαρο και κρατικιστικό Σύνταγμα μας ως εγγυητής του ΕΕΕ.
Ο ρόλος του Συντάγματος θα έπρεπε να συνίσταται στην προστασία των Πολιτών και των Ελευθεριών τους από τις αυθαιρεσίες της εκάστοτε Εξουσίας, όχι στον καθορισμό της άσκησης συγκεκριμένων πολιτικών.
Δύο παραδείγματα φιλελευθεροποιήσεων, ένα στην πολιτική γενικά από την Τυνησία και ένα στην οικονομία από την Γεωργία.
Η εξόριστη αντιπολίτευση της Τυνησίας στην Βρετανία – έχει σημασία αυτό – όταν κλήθηκε να προτείνει Σύνταγμα στα πλαίσια εκδημοκρατισμού της χώρας μετά απο δεκαετίες μονοκομματικής δικτατορίας, αντιμετώπισε το πιεστικό και «φιλολαϊκό» αίτημα για την συνταγματική απαγόρευση σχέσεων με το Ισραήλ. Με την πλούσια αγγλοσαξωνική εμπειρία τους οι συντάκτες του Συντάγματος αρνήθηκαν. Μία δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση αποφασίζει την σύναψη ή μη εξωτερικών σχέσεων με το Ισραήλ και με κάθε άλλη χώρα, αλλά αυτό δεν είναι αρμοδιότητα του Συντάγματος.
Στην Γεωργία από την άλλη, ακριβώς στην λογική ότι το Σύνταγμα προστατεύει τους Πολίτες από το Κράτος και όχι το αντίστροφο, η αλλαγή φορολογικών συντελεστών απαιτεί δημοψήφισμα! Ναι, μία μικρή χώρα, με κυρίαρχη την Ορθόδοξη θρησκεία, που έχει υποστεί και εισβολή από την Ρωσία, απολαμβάνει εδώ και πάνω από μία δεκαετία περίοπτες θέσεις στους παγκόσμιους Δείκτες Οικονομικής Ελευθερίας.
Ενσωματώνοντας λοιπόν το ΕΕΕ στο Σύνταγμα χωρίς παράλληλα έστω την ταυτόχρονη προσθήκη διατάξεων και για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και προστασίας της επιχειρηματικότητας δημιουργείται εύφορο πεδίο για πλειοδοσία σε ασκήσεις ανεύθυνου μαξιμαλισμού.
Δεύτερο λάθος λοιπόν: Η ΝΔ παρασύρεται ξανά (όπως περίπου και στο θέμα της ψήφου των Ελλήνων στο εξωτερικό) σε ένα αδιέξοδο παιχνίδι παροχολογίας και συμβιβασμών με την Αριστερά.
Το 2012-2013 η Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών στην Ευρώπη (ALDE) προώθησε κοινές εκδηλώσεις και συζητήσεις με την φιλο-ευρωπαϊκή και προοδευτική Αριστερά και τους Πράσινους πάνω στο θέμα του Βασικού Εισοδήματος. Ως Ατομικό Μέλος του ALDE θεώρησα την πρωτοβουλία αυτή ως μία εξαιρετική ευκαιρία να παρουσιάσω σε ευρωπαϊκά ακροατήρια την πρόταση του Στέφανου Μάνου και της Δράσης για την Βασική Εθνική Σύνταξη, ως μορφή ενός Βασικού Εισοδήματος (ΒΕ) για όσους φτάνουν στα όρια της σύνταξης.
Σχηματίσαμε ομάδες εργασίας και καταθέσαμε επίσημη πρόταση για συλλογή υπογραφών από 1 εκατομμύριο πολίτες από 7 τουλάχιστον χώρες της Ε.Ε με βάση την οποία, αν πέρναγε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προωθούσε την διεξαγωγή μελετών από χώρα σε χώρα.
Ήμουν νέος, δεν ήξερα.
Στο κόσμο της Αριστεράς, το ελάχιστο εισόδημα μπορεί να συζητηθεί μονάχα ως συμπλήρωμα στα υπάρχοντα μοντέλα κοινωνικού κράτους, ασχέτως αν μπορούμε να τα συντηρήσουμε. Τα όποια επιχειρήματα ότι τα υπάρχοντα μοντέλα σε πολλές χώρες της Ε.Ε. συντηρούν τεράστιες και πολυδάπανες γραφειοκρατείες, στερώντας πρακτικά την πρόσβαση στους πραγματικά αδυνάμους και δημιουργώντας στρατιές πελατών, ουχί πολιτών (όπως συνηθίζαμε να λέγαμε το 2012) δεν έχουν ισχύ.
Ακόμα χειρότερα, στον κόσμο της Αριστεράς, το ελάχιστο εισόδημα είναι τα ψίχουλα απο τα κλεμμένα της υπεραξίας των φτωχών. Για τους συνεπείς μαρξιστές και τους κομμουνιστές το μέτρο αυτό διαιωνίζει το κυρίαρχο απάνθρωπο καπιταλιστικό σύστημα.
Ακόμα λοιπόν και αν το δεχτούμε, η χρηματοδότηση του θα πρέπει να είναι είτε με λεφτά των πλουσίων είτε με λεφτόδεντρα (π.χ. τύπωμα χρήματος) είτε με συνδυασμό και των δύο. Και ποτέ το επίπεδο του ΕΕΕ δεν θα είναι αρκετό.
Έτσι λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για το Βασικό Εισόδημα πρώτα καπελώθηκε από την Αριστερά αφού οι όποιοι κεντρώοι φιλελελεύθεροι εγκατέλειψαν και μετά έγινε αντικείμενο ενδο-αριστερών αντιπαραθέσεων. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στις συζητήσεις τότε έναν Σουηδό να προτείνει 1500 ευρώ/μήνα ως ΒΕ παράλληλα με τις υπάρχουσες κοινωνικές παροχές και άλλον – ακόμα πιο αριστερό – να τον κατηγορεί για κοινωνική αναλγησία γιατί «ποιος μπορεί να ζήσει με 1500 ευρώ στην Σουηδία σήμερα;».
Συνοψίζοντας, από μία αδιέξοδη συζήτηση για το ύψος του ΕΕΕ και τους δικαιούχους του δεν κερδίζει κανείς παρά μόνο οι επαγγελματίες της πολιτικής και οι έμποροι της ανθρωπιάς. Η ΝΔ θα ώφειλε καλύτερα να θέσει το θέμα του ελάχιστου εισοδήματος μέσα στην γενικότερη φιλελεύθερη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και του κοινωνικού κράτους. Και γι’ αυτό δεν χρειάζεται το Σύνταγμα, παρά μόνο πολιτική βούληση.