Posted by Γράφει ο Κώστας Ονισένκο
Συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων, καθοριστικής σημασίας για το μέλλον της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Μετά από δύο εβδομάδες διαρροών στα μέσα ενημέρωσης, η συμφωνία επιβεβαιώθηκε σήμερα από τον ίδιο τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος μίλησε για “τελικό στάδιο διαπραγματεύσεων” και “πολύ μεγάλη συμφωνία”. Ενώ αρχικά υπήρχε η αίσθηση μιας συμφωνίας win – win, νέα στοιχεία φαίνεται να αλλάζουν πλήρως τα δεδομένα, καθώς ανάμεσα στους ανθρώπους που φέρεται να έχει ζητήσει η Ρωσία βρίσκεται ένας άνθρωπος – κλειδί όσον αφορά την υπόθεση κατάρριψης του μαλαισιανού Μπόινγκ το 2014, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 298 άτομα. Διεθνείς ερευνητές επιρρίπτουν στους Ρώσους την ευθύνη για την εκτόξευση του πυραύλου που έπληξε το μοιραίο αεροσκάφος.
Πρόκειται για τον Ουκρανό υπήκοο Βολοντίμιρ Τσέμαχ, ο οποίος κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών το 2014, βρισκόμενος με το μέρος των αυτονομιστών, φέρεται να ήταν επικεφαλής στρατιωτικής ομάδας που χειριζόταν το επίμαχο αντιαεροπορικό σύστημα Buk, με το οποίο χτυπήθηκε το αεροσκάφος της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών αερογραμμών. Ο Τσέμαχ συνελήφθη από τους Ουκρανούς έπειτα από μια ριψοκίνδυνη αποστολή των μυστικών υπηρεσιών στην περιοχή που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών στις 27 Ιουνίου 2019. Σύμφωνα με τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες, συνεργάτες τους πέρασαν στην “κατεχόμενη πλευρά” ως πολίτες, αδρανοποίησαν τον Τσέμαχ χτυπώντας τον στο κεφάλι μέσα στο σπίτι του και έπειτα τον πέρασαν από τα σημεία ελέγχου μέσα σε αναπηρικό καροτσάκι χρησιμοποιώντας πλαστά έγγραφα, ως “κατάκοιτο”.
Πριν λίγες ημέρες, και ενώ τα ουκρανικά ΜΜΕ έβριθαν από διαρροές για την επικείμενη ανταλλαγή κρατουμένων, δικαστήριο του Κιέβου άλλαξε τον όρο της προσωρινής κράτησης για τον Τσέμαχ, μετατρέποντάς τον σε απλά περιοριστικά μέτρα. Ουσιαστικά τον έβγαλε από τη φυλακή. Αναμένεται να είναι ένας από τους κρατουμένους που θα πάρει η Ρωσία σε ανταλλαγή με Ουκρανούς κρατουμένους. Η αρχική αισιοδοξία όσον αφορά την ανταλλαγή έχει μετατραπεί σε σκεπτικισμό.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βoλoντίμιρ Ζελένσκι δέχεται ήδη ομοβροντία πυρών μέσα και έξω από την Ουκρανία, καθώς η παράδοση του συγκεκριμένου υπόπτου στους Ρώσους αξιολογείται ως πολύ σημαντική υποχώρηση στις ουκρανικές θέσεις όσον αφορά τον πόλεμο στα ανατολικά της χώρας και τα ουκρανικά επιχειρήματα. Βασικός στόχος ήταν (και με αυτή τη λογική είχε οργανωθεί η επιχείρηση για την απαγωγή του Τσέμαχ) ότι το χτύπημα κατά του Μπόινγκ έγινε με πύραυλο που εισήχθη από τη Ρωσία με τη καθοδήγηση του ρωσικού στρατού. Ο Τσέμαχ, σε περίπτωση που παραδινόταν από τους Ουκρανούς στην Ολλανδία -όπου το 2020 αναμένεται να ξεκινήσει η δίκη για την υπόθεση του Μπόινγκ- θα ήταν μάρτυρας-κλειδί για την υπόθεση καθώς είναι ο μόνος άμεσα εμπλεκόμενος με το συμβάν, στον οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση οι δικαστικές αρχές.
Στον αντίποδα, μέσα ενημέρωσης προσκείμενα στον Ζελένσκι υποστηρίζουν ότι η ανταλλαγή έγινε καθώς η αξία της ανθρώπινης ζωής (33 κρατούμενοι που ίσως επιστραφούν στη Ρωσία, ανάμεσά του και ο σκηνοθέτης Ολέγκ Σεντσόφ) είναι μεγαλύτερη από τις νομικές αποδείξεις που μπορεί να προσφέρει ο συγκεκριμένος κρατούμενος. Παράλληλα ωστόσο, πηγές από το περιβάλλον του ουκρανού προέδρου κάνουν λόγο για “μοιρασμένη τράπουλα” όσον αφορά την υπόθεση του MH17, υποστηρίζοντας ότι οι διεθνείς εταίροι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να σύρουν τη Ρωσία στο διεθνές δικαστήριο σχετικά με την συγκεκριμένη υπόθεση. Είναι χαρακτηριστικές οι πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τράμπ σχετικά με την “αναγκαιότητα” επιστροφής της Ρωσίας στο G7 (G8) αλλά και το γεγονός ότι ο ίδιος ο Μαλαισιανός Πρωθυπουργός (θυμόμαστε ότι το αεροπλάνο ήταν μαλαισιανό) συμμετείχε αυτή την εβδομάδα στο Οικονομικό Φόρουμ στο Βλαντιβοστόκ, πλάι στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οπότε, υποστηρίζουν πηγές, ο Ζελένσκι πήρε αυτό που μπορούσε να πάρει.