Posted by 
Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Στην τέταρτη ημέρα εισήλθαν οι διαπραγματεύσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τη συγκρότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι αρχικά μεγάλες διαφορές δείχνουν να γεφυρώνονται. Μετά από ολονύχτιες διαβουλεύσεις και διαπραγματεύσεις, η ολομέλεια του Συμβουλίου συνήλθε στις 6:30πμ ώρα Ελλάδας και διακόπηκε ξανά δέκα λεπτά αργότερα, με ενημέρωση από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ότι θα επανασυγκληθεί στις 5μμ.
Στα 390 δις η βάση της διαπραγμάτευσης για τις επιχορηγήσεις
Οι διαπραγματεύσεις της Κυριακής υπήρξαν οι πιο ουσιαστικές από τις τρεις ημέρες της Συνόδου, καθώς όλες οι πλευρές υποχώρησαν από τις αρχικές τους θέσεις. Η ομάδα των τεσσάρων “φειδωλών” κρατών υποχώρησε σημαντικά από την αρχική της θέση για μόνο 155 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δις σε δάνεια, και έφτασε να αποδέχεται 350 δις επιχορηγήσεις και 300 δις δάνεια. Η δε ομάδα των “Νοτίων” υποχώρησε από την αρχική θέση των 500 δις επιχορηγήσεις και 250 δις δάνεια, αρχικά σε 450 δις επιχορηγήσεις και 300 δις δάνεια, και το βράδυ της Κυριακής σε 400 δις επιχορηγήσεις και 350 δις δάνεια. Μετά από τις αμοιβαίες υποχωρήσεις, ο Σαρλ Μισέλ ενημέρωσε με τη διακοπή της ολομέλειας ότι η βάση της διαπραγμάτευσης το απόγευμα της Δευτέρας θα είναι τα 390 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και 300 δις σε δάνεια για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Παρέμβαση της Κριστίν Λαγκάρντ και απειλές για τις αγορές
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ παρενέβη την Κυριακή στο ζήτημα του ύψους του Ταμείου Ανάκαμψης, με δήλωσή της στο πρακτορείο Reuters: “Ιδανικά, η συμφωνία των ηγετών θα πρέπει να είναι φιλόδοξη σε όρους μεγέθους και διάρθρωσης του πακέτου, κοντά στο πλαίσιο που έχει προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κατά τη τη γνώμη μου είναι καλύτερο να υπάρξει συμφωνία σε ένα φιλόδοξο πακέτο, ακόμη και αν χρειαστεί λίγος χρόνος ακόμη. Ελπίζω οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε κάτι που θα είναι φιλόδοξο και όχι γρήγορο.”
Η δήλωση της Λαγκάρντ έγινε νωρίς το απόγευμα της Κυριακής, καθώς υπήρχαν πληροφορίες για απειλές από την πλευρά των “Φειδωλών” για τις επιπτώσεις που θα έχει στις διεθνείς αγορές, και ιδίως για την Ιταλία, μια ενδεχόμενη αποτυχία του Συμβουλίου. Οι αγορές πάντως το πρωί της Δευτέρας δεν έδειξαν να ανησυχούν για τις εξελίξεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και το ευρώ σημείωσε μικρή άνοδο έναντι του δολλαρίου κατά 0,2% στα 1,1450 δολλάρια.
Αγκάθια η αιρεσιμότητα και η ρήτρα τήρησης του κράτους δικαίου
Πρόοδος πραγματοποιήθηκε και στα ευαίσθητα ζητήματα της αιρεσιμότητας στη διαδικασία διάθεσης των επιχορηγήσεων και της ρήτρας τήρησης του κράτους δικαίου από τα κράτη-μέλη. Η αρχική θέση των “Φειδωλών” για δικαίωμα βέτο σε κάθε κράτος-μέλος στην περίπτωση που θεωρήσει πως κάποιο άλλο κράτος-μέλος δεν εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις, ενόχλησε ιδιαίτερα τις χώρες του Νότου, καθώς η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει το Ταμείο Ανάκαμψης σε ομηρία οποιουδήποτε κράτους-μέλους ήθελε να διεκδικήσει κάτι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και σε άσχετο ζήτημα. Ο Ιταλός Πρωθυπουργός Τζιουζέπε Κόντε έφτασε να κάνει λόγο για “εκβιασμό της Ένωσης από κάποια κράτη”. Τελικά ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε μια ενδιάμεση διαδικασία, σύμφωνα με την οποία θα υπάρχει ένα “έκτακτο φρένο” που θα μπορεί να ζητηθεί από κάποιο κράτος-μέλος, και το θέμα θα επιλύεται αρχικά από το Συμβούλιο Υπουργών στο EcoFin ή σε περίπτωση διαφωνίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ενισχυμένη πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, οι “Φειδωλοί” και οι Νότιοι φαίνεται να συμφωνούν στη φόρμουλα που πρότεινε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου.
Αγκάθι παραμένει ακόμη το ζήτημα της τήρησης του κράτους δικαίου, ως όρου για την εκταμίευση των χρημάτων, καθώς οι “συνήθεις ύποπτοι” Ουγγαρία και Πολωνία δεν δέχονται καμία συζήτηση σε αυτήν τη βάση και απείλησαν να μην εγκρίνουν τη συμφωνία. Ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν έκανε λόγο για “κομμουνιστικές μεθόδους” από την πλευρά της Ολλανδίας που πιέζει ιδιαίτερα για την τήρηση των κανόνων του κράτους δικαίου. Σύμφωνα με πηγές της Προεδρίας, θα υπάρξει στη συνεδρίαση της Δευτέρας μια πρόταση, η οποία θα μπορούσε να δώσει διέξοδο στο ζήτημα.
Επίθεση από Μακρόν προς τους “Φειδωλούς”
Το φιλικό και ήρεμο κλίμα των διαπραγματεύσεων διαταράχθηκε κάπως το βράδυ της Κυριακής, καθώς ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχασε την υπομονή του με την πεισματική άρνηση των “Φειδωλών” κρατών να υποχωρήσουν σημαντικά στο ζήτημα των επιχορηγήσεων, και κατηγόρησε την Ολλανδία, την Αυστρία, τη Σουηδία και τη Δανία για παρελκυστική τακτική που θύμιζε τη στάση του πρώην Βρετανού Πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον πριν από το δημοψήφισμα για το Brexit. “Είδατε όλοι πόσο άσχημα κατέληξε αυτή η στάση”, φέρεται να είπε ο Γάλλος Πρόεδρος. Σε κάποια άλλη στιγμή, ο Μακρόν εκνευρίστηκε όταν ο Καγκελάριος της Αυστρίας σηκώθηκε από τη συνεδρίαση για να μιλήσει στο κινητό του τηλέφωνο. “Είδατε τι κάνει; Δεν τον ενδιαφέρει η διαπραγμάτευση, παρά μόνο να πλασάρει τον εαυτό του στα μέσα ενημέρωσης”, φέρεται να είπε στο Συμβούλιο ο Μακρόν.
Συγκινητική έκκληση για την εξέρευση συμφωνίας έκανε το απόγευμα της Κυριακής ο Πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαβιέ Μπετέλ, θυμίζοντας ότι “η Ευρώπη είναι κυρίως οι αξίες που υπερασπιζόμαστε και ένα εγχείρημα ειρήνης από το 1957”.
Ελπίδες για συμφωνία το βράδυ της Δευτέρας
Μετά τις έντονες διαβουλεύσεις και διαπραγματεύσεις τα ξημερώματα της Δευτέρας, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, διέκοψε τη συνεδρίαση για το απόγευμα, ώστε οι ηγέτες να ξεκουραστούν αλλά και να διαβουλευτούν κάποιοι από αυτούς με τις Κυβερνήσεις τους ώστε να υπάρξουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για μια συμφωνία το βράδυ της Δευτέρας.
Δείτε ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ του γαλλικού καναλιού TF1 από τα παρασκήνια των διαπραγματεύσεων: