Posted by Από το Kappa Newsdesk και το Ahval News
Ενδιαφέρουσες αναφορές για τη σχέση του με τον Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της θητείας του περιέχει το βιβλίο “Γη της Επαγγελίας” με τα προεδρικά απομνημονεύματα του πρώην Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα, το οποίο κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο την Τρίτη.
Ο Ομπάμα αναφέρει στο βιβλίο του πως η σχέση του με τον Ερντογάν βασίστηκε σε κοινά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία, αλλά πως όσο περισσότερο άκουγε τον Τούρκο ηγέτη στις μεταξύ τους συνομιλίες, τόσο περισσότερο σχημάτιζε την εντύπωση πως επρόκειτο για έναν πολιτικό που η προσήλωσή του στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου έφτανε μόνο μέχρι εκεί που αυτές οι αξίες δεν απειλούσαν την παραμονή του στην εξουσία.
“Κάποιοι παρατηρητές ισχυρίζονταν ότι ο Ερντογάν προσέφερε ένα μοντέλο μετριοπαθούς, σύγχρονου και πλουραλιστικού πολιτικού Ισλάμ και μια εναλλακτική λύση έναντι των αυταρχιών, των θεοκρατιών και των εξτρεμιστικών κινημάτων που χαρακτήριζαν την περιοχή. … Προσπάθησα να ενστερνιστώ αυτήν την αισιοδοξία. Αλλά λόγω των συνομιλιών που έκανα με τον Ερντογάν, είχα τις αμφιβολίες μου”, αναφέρει στο βιβλίο του ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ.
“Η Τουρκία έδειχνε ένα επιτυχημένο case study μουσουλμανικής χώρας”
Αναφερόμενος στα επακόλουθα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, ο Ομπάμα αναγέρει την Τουρκία του Ερντογάν στο πλαίσιο ενός μεταβαλλόμενου κόσμου, όπου ο εκδημοκρατισμός, η φιλελευθεροποίηση και η ενσωμάτωση που κυριάρχησαν παγκοσμίως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είχαν αρχίσει να υποχωρούν. Τη θέση αυτών των αξιών έπαιρναν “παλαιότερες, πιο σκοτεινές δυνάμεις, που συσσώρευαν ισχύ και οι κοινωνικές πιέσεις που προκλήθηκαν από την παρατεταμένη οικονομική ύφεση ήταν πιθανό να επιδεινώσουν τα πράγματα” … [Σε αυτό το πλαίσιο] “η Τουρκία φάνηκε να είναι ένα έθνος σε άνοδο, ένα case study όσον αφορά τις θετικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στις αναδυόμενες οικονομίες” γράφει ο Ομπάμα. “Παρ’ όλη την παράδοση της πολιτικής αστάθειας και των στρατιωτικών πραξικοπημάτων, η πλειοψηφικά μουσουλμανική αυτή χώρα ήταν σε μεγάλο βαθμό ευθυγραμμισμένη με τη Δύση από τη δεκαετία του 1950, διατηρώντας τη θέση της στο ΝΑΤΟ, με τακτικές εκλογικές αναμετρήσεις, με ένα οικονομικό σύστημα βασισμένο στην ελεύθερη αγορά και ένα κοσμικό Σύνταγμα που κατοχυρώνει σύγχρονες αξίες και αρχές όπως τα ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες.”
“Ο Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξής του (AKP) είχαν κυριαρχήσει στην εξουσία το 2002~2003, θέτοντας στο περιθώριο διάφορους λαϊκιστές και κάποιες ισλαμιστικές φωνές”, αναφέρει ο πρώην Πρόεδρος. “Η ρητορική συμπάθεια του Ερντογάν τόσο για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα όσο και για τη Χαμάς στον αγώνα της για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος ιδιαίτερα, είχε προκαλέσει νευρικότητα τόσο στην Ουάσιγκτον, όσο και το Τελ Αβίβ. Παράλληλα όμως, η Κυβέρνηση του Ερντογάν μέχρι τότε ήταν πιστή στο Σύνταγμα της Τουρκίας, εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις της στο ΝΑΤΟ, διαχειριζόταν αποτελεσματικά την Οικονομία, και είχε επίσης ξεκινήσει μια σειρά μετριοπαθών μεταρρυθμίσεων με την ελπίδα να πληροί κάποια στιγμή τις προϋποθέσεις για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Εκβιασμός για τον Ράσμουσεν λόγω των γελοιογραφιών του Μωάμεθ
Οι αντιρρήσεις του Ερντογάν για τον διορισμό του πρώην πρωθυπουργού της Δανίας Άντερς Ρασμούσεν ως Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ το 2009 και η επακόλουθη απάντηση των ΗΠΑ έθεσαν τον τόνο για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις κατά τη διάρκεια της θητείας μου, γράφει ο Ομπάμα. Κατά τη διάρκεια μιας Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν έδωσε εντολή στην τουρκική αποστολή να εμποδίσει το διορισμό του Ρασμούσεν επειδή η Κυβέρνησή του στη Δανία δεν είχε λογοκρίνει το 2005 τη δημοσίευση γελοιογραφιών του προφήτη Μωάμεθ σε μια δανέζικη εφημερίδα.
“Οι ευρωπαϊκές εκκλήσεις για την ελευθερία του Τύπου είχαν αφήσει ασυγκίνητο τον Ερντογάν και αυτός υποχώρησε μόνο αφού του υποσχέθηκα ότι ο Ρασμούσεν θα είχε έναν Τούρκο αναπληρωτή γραμματέα και τον αφού τον έπεισα πως η επερχόμενη επίσκεψή μου –και η κοινή γνώμη των ΗΠΑ για την Τουρκία– θα επηρεαστούν αρνητικά αν ο διορισμός του Ρασμούσεν δεν περάσει”, αναφέρει ο Ομπάμα.
“Αυτό το περιστατικό αποτέλεσε ένα πρότυπο για τα επόμενα οκτώ χρόνια. Το αμοιβαίο συμφέρον υπαγόρευε να αναπτύξουμε ο Ερντογάν και εγώ μια σχέση συνεργασίας. Η Τουρκία προσέβλεπε στις Ηνωμένες Πολιτείες για την υποστήριξη της προσπάθειάς της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για στρατιωτική βοήθεια και βοήθεια για την καταπολέμηση των Κούρσων αυτονομιστών που είχαν ενθαρρυνθεί από την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν. Εν τω μεταξύ, εμείς χρειαζόμασταν τη συνεργασία της Τουρκίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη σταθεροποίηση του Ιράκ”, γράφει ο πρώην Πρόεδρος.
“Όσον αφορά εμένα προσωπικά, βρήκα τον [τότε] Πρωθυπουργό να είναι ευγενικός και γενικά να ανταποκρίνεται στα αιτήματά μου. Όμως, όποτε τον άκουγα να μιλάει, το παράστημά του κάπως έγερνε, ενώ η φωνή του που είχε ένα ισχυρό στακάτο ανέβαζε μια οκτάβα ως αντίδραση όταν εξέφραζε διάφορα παράπονα ή κάποιες κατ’ αυτόν προσβολές, και αποκόμισα την ισχυρή εντύπωση ότι η προσήλωσή του στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου ίσχυε μόνο καθόσον αυτά τον διατηρούσαν στην εξουσία”.