Από το Kappa Newsdesk
Ικανοποιημένες Αθήνα και Λευκωσία για το κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και τις θέσεις της ΕΕ για το Κυπριακό, ενώ δυσαρεστημένη δηλώνει η Άγκυρα. Δυσαρέσκεια από Μέρκελ και Μακρόν για την αποδοχή από την Ελλάδα και άλλες χώρες των ρωσικών κινεζικών εμβολίων. Έντονες αντιδράσεις των βαλτικών χωρών στην πρόταση της Άνγκελα Μέρκελ και του Εμανουέλ Μακρόν να προσκληθεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν σε επόμενη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου στις Βρυξέλλες έλαβε μέρος και ο πρόσφατα επανεκλεγείς Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, με τον οποίο έγινε μια ευρεία ανταλλαγή απόψεων για μια σειρά θεμάτων, με κεντρικά τις τελευταίες εξελίξεις στο μεταναστευτικό και τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού.
Ικανοποίηση σε Αθήνα και Λευκωσία, δυσαρέσκεια στην Άγκυρα
Ικανοποιημένοι εμφανίστηκαν από το κείμενο συμπερασμάτων ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Αναστασιάδης, καθώς υιοθετήθηκαν οι βασικές προϋποθέσεις που είχαν θέσει Αθήνα και Λευκωσία, όσον αφορά την αναστρεψιμότητα της θετικής ατζέντας, την ρητή αναφορά για μη εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών, την επανέναρξη των επιστροφών από τα νησιά του Αιγαίου, και την ξεκάθαρη θέση για το Κυπριακό και τα Βαρώσια.
Τη δυσαρέσκειά της για τα συμπεράσματα του Συμβουλίου εξέφρασε η τουρκική Κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο με ανακοίνωσή του ανέφερε πως οι αποφάσεις που ελήφθησαν για την Τουρκία στις Βρυξέλλες “βρίσκονται μακριά από το να περιλαμβάνουν τα αναμενόμενα και αναγκαία βήματα”. “Η Τουρκία έχει εκπληρώσει τις ευθύνες της όσον αφορά τη μείωση των εντάσεων και την έναρξη διαλόγου και συνεργασίας”, αναφέρει η ανακοίνωση, προσθέτοντας πως “η αναγνώριση από την ΕΕ ότι η ένταση έχει μειωθεί, ενώ ταυτόχρονα καθυστερεί τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων για την εφαρμογή της θετικής ατζέντας, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης, θεωρείται ως μια τακτική καθυστέρησης, έλλειψη βούλησης και κατάχρηση της συμμετοχής στην ΕΕ από ένα ή δύο κράτη μέλη. Η αποφυγή αναφοράς στο κείμενο για το καθεστώς υποψηφιότητας προς ένταξη επιβεβαιώνει επίσης αυτήν την άποψη”.
Για τις αναφορές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Κυπριακό, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως “είναι, ως συνήθως, μια επανάληψη των απόψεων του ελληνικού δίδυμου. Με αυτή τη στάση, η ΕΕ αγνόησε και πάλι τους Τουρκοκύπριους και τα ίσα δικαιώματά τους. Όσο συνεχίζεται αυτή η στάση της ΕΕ, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εποικοδομητική συμβολή στο Κυπριακό. Με την ευκαιρία αυτή, καλούμε την ΕΕ για άλλη μια φορά να δει τις πραγματικότητες του νησιού, να αναγνωρίσει τους Τουρκοκύπριους και τα κεκτημένα ίσα δικαιώματά τους και να εκπληρώσει τις υποσχέσεις που δόθηκαν το 2004”.
Το κείμενο των συμπερασμάτων για την Τουρκία σε ανεπίσημη μετάφραση:
14. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, και υπενθύμισε το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία . Χαιρετίζει την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία πρέπει να διατηρηθεί σύμφωνα με τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021.
15. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την ετοιμότητα της ΕΕ να συνεργαστεί με την Τουρκία με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, υπό την επιφύλαξη των όρων που καθορίστηκαν τον Μάρτιο και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
16. Σύμφωνα με αυτό το πλαίσιο, σημειώνει την έναρξη των εργασιών σε τεχνικό επίπεδο προς μια εντολή εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και υπενθυμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των τρεχουσών δυσκολιών κατά την εφαρμογή της Τελωνειακής Ένωσης, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή για όλα τα κράτη μέλη. Μια τέτοια εντολή μπορεί να εκδοθεί από το Συμβούλιο υπό την επιφύλαξη πρόσθετων οδηγιών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
17. Σημειώνει επίσης τις προπαρασκευαστικές εργασίες για υψηλού επιπέδου διαλόγους με την Τουρκία σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως μετανάστευση, δημόσια υγεία, κλίμα, αντιτρομοκρατία και περιφερειακά θέματα.
18. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς καθυστέρηση επίσημες προτάσεις για τη συνέχιση της χρηματοδότησης για τους Σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο και άλλα μέρη της περιοχής, σύμφωνα με τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2021 και στο πλαίσιο της συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ.
19. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τα προηγούμενα συμπεράσματά του και παραμένει πλήρως δεσμευμένο για την ολοκληρωμένη επίλυση του Κυπριακού με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑΗΕ. Υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητεί τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως των ψηφισμάτων 550 και 789. Λυπάται που η άτυπη συνάντηση στη Γενεύη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών δεν άνοιξε το δρόμο για επανάληψη των επίσημων διαπραγματεύσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη στήριξη της διαδικασίας.
20. Το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα στην Τουρκία παραμένουν βασική ανησυχία. Η στόχευση πολιτικών κομμάτων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης αντιπροσωπεύει μεγάλη αποτυχία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και αντιβαίνει στις υποχρεώσεις της Τουρκίας να σέβεται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα των γυναικών. Ο διάλογος για τέτοια θέματα παραμένει αναπόσπαστο μέρος της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας.
21. Σύμφωνα με το κοινό συμφέρον της ΕΕ και της Τουρκίας για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει από την Τουρκία και όλους τους παράγοντες να συμβάλουν θετικά στην επίλυση των περιφερειακών κρίσεων.
22. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παραμείνει προσηλωμένο στο θέμα.
Δυσαρέσκεια για την αποδοχή από την Ελλάδα του ρωσικού και των κινεζικών εμβολίων
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την πανδημία η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι η Ελλάδα, η Κύπρος και άλλες χώρες έχουν αναγνωρίσει το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V και τα κινεζικά εμβόλια Sinovac και Sinopharm, παρότι τα εμβόλια αυτά δεν έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η Γερμανίδα Καγκελάριος επέκρινε το γεγονός ότι Ελλάδα, Κύπρος και άλλες χώρες αποδέχονται την είσοδο ταξιδιωτών που έχουν κάνει αυτά τα εμβόλια, παρότι είναι ασαφές αν αυτά είναι αποτελεσματικά έναντι της πιο επικίνδυνης μετάλλαξης Δέλτα του κορωνοϊού. Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg, οι επισκέπτες αυτοί που θα φτάνουν στην Ελλάδα, υποστήριξε η Μέρκελ, θα μπορούν στη συνέχεια να κινούνται ελεύθερα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε το δημοσίευμα του Bloomberg “δημοσιογραφικές υπερβολές”, και τόνισε πως είναι απόλυτο δικαίωμα της Ελλάδας να κρίνει εκείνη ποιά εμβόλια αποδέχεται, και πως αυτό συμφωνήθηκε και κατά την κατάρτιση των όρων έκδοσης των ευρωπαϊκών πιστοποιητικών COVID. H Γερμανίδα Καγκελάριος πάντως επιβεβαίωσε έμμεσα ότι έθεσε το θέμα στη Σύνοδο και πρόσθεσε πως το Συμβούλιο ανέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει μια έκθεση και πρόταση για το πως η ΕΕ πρέπει να διαχειριστεί το θέμα των εμβολίων που δεν έχουν έγκριση του EMA, και ταλέληξε λέγοντας πως δεν γνωρίζει “εάν το θέμα έχει πλήρως διευθετηθεί ή εάν θα πρέπει να ξαναμιλήσουμε για αυτό”.
Ένταση για την πρόταση Μέρκελ-Μακρόν για κοινή Σύνοδο με τον Πούτιν
Ένταση προκλήθηκε στη Σύνοδο το βράδυ της Πέμπτης ως προς την πρόταση της Άνγκελα Μέρκελ και του Εμανουέλ Μακρόν να προσκληθεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν σε Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η Γερμανίδα Καγκελάριος και ο Γάλλος Πρόεδρος επιχειρηματολόγησαν υπέρ της πρόσκλησης προς τον Ρώσο Πρόεδρο, με το σκεπτικό ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να υπάρξει σύγκλιση με τη Ρωσία. Η γερμανογαλλική πρόταση όμως αντιμετώπισε τη σφοδρή αντίδραση των βαλτικών χωρών και της Πολωνίας, ενώ και ο Ολλανδός Πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε είχε δηλώσει σε δημοσιογράφους ότι δεν θα συμμετείχε σε μια κοινή Σύνοδο με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης δίκης για την κατάρριψη του αεροσκάφους της πτήσης MH-17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών.
H αντίδραση των βαλτικών κρατών και της Πολωνίας ήταν τόσο σφοδρή, που απείλησαν ακόμη με βέτο στα συμπεράσματα της Συνόδου. Η Γερμανίδα Καγκελάριος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι θα επιθυμούσε “ένα πιο θαρραλέο βήμα” και πως το πλαίσιο για διαβουλεύσεις με τη Ρωσία θα προχωρήσει, αλλά όχι σε επίπεδο ηγετών. Ο Πρωθυπουργός της Λετονίας Άρτουρς Κάρινς δήλωσε πως “το Κρεμλίνο δεν καταλαβαίνει από δωρεάν παραχωρήσεις. Το Κρεμλίνο καταλαβαίνει μόνο πολιτική της ισχύος”.
Ομαδικά πυρά στον Όρμπαν
Σκληρή επίθεση δέχθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Βίκτορ Όρμπαν, με αφορμή την ψήφιση πριν από δυο εβδομάδες από το ουγγρικό Κοινοβούλιο ενός νόμου, ο οποίος απαγορεύει τη διδασκαλία στα σχολεία βιβλίων και κειμένων που προάγουν την ομοφυλοφιλία. Πολλοί επιστήμονες και κοινωνιολόγοι έχουν ασκήσει δριμεία κριτική στον σχετικό νόμο, με το σκεπτικό ότι συνδέει άμεσα την ομοφυλοφιλία με την παιδεραστία. Ο Ούγγρος Πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι ο νόμος απλά προστατεύει τα ανήλικα παιδιά από την προπαγάνδα και πως μόνοι υπεύθυνοι για την σεξουαλική αγωγή των παιδιών πρέπει να είναι οι γονείς τους. Την πλέον σκληρή επίθεση δέχθηκε ο Όρμπαν από τον Ολλανδό Πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, ο οποίος προκάλεσε ευθέως τον Ούγγρο Πρωθυπουργό να αποφασίσει αν ασπάζεται τις ευρωπαϊκές αξίες, αλλιώς “υπάρχει το Άρθρο 50” της ευρωπαϊκής συνθήκης που προβλέπει την έξοδο ενός κράτους-μέλους από την ΕΕ και το οποίο χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωση της Βρετανίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της Προέδρου της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε πως η Κομισιόν θα εκκινήσει διαδικασία παραβίασης του ευρωπαϊκού δικαίου από την Ουγγαρία, ενώ ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σασόλι και ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας Λεβέν άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο μπλοκαρίσματος των κονδυλίων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που προορίζονται για την Ουγγαρία.
Διαβάστε εδώ το πλήρες κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου:
Δείτε εδώ τη συνέντευξη Τύπου του Κυριάκου Μητσοτάκη:
Δείτε εδώ τη συνέντευξη Τύπου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: