Συμβιβαστική συμφωνία ΗΠΑ-Γερμανίας για τον αγωγό Nord Stream 2

Από το Kappa Newsdesk

Σε συμβιβαστική συμφωνία για τη διευθέτηση της διένεξης ως προς την κατασκευή του ενεργειακού αγωγού Nord Stream 2 κατέληξαν την Τετάρτη οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία, μετά από εβδομάδες έντονων διαπραγματεύσεων και αφού μεσολάβησε η επίσκεψη της Γερμανίδα Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ στην Ουάσιγκτον την προηγούμενη εβδομάδα και πολύωρη συνάντησή της με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Ο αμφιλεγόμενος ενεργειακός αγωγός είχε αποτελέσει αντικείμενο σοβαρής κρίσης ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Γερμανία, καθώς η Ουάσιγκτον θεωρεί πως ο αγωγός αυξάνει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Ρωσία και υπονομεύει την ασφάλεια της Ουκρανίας, και είχαν επιβάλει κυρώσεις στην κατασκευάστρια εταιρεία, ενώ απειλούσαν με κυρώσεις κάθε εταιρεία που θα συμμετείχε και συνεργαζόταν με το έργο. Ο Nord Stream 2 όμως είχε προκαλέσει τριγμούς και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες έχουν αντιταχθεί ανοικτά στην κατασκευή του αγωγού. Η Άνγκελα Μέρκελ από την πλευρά της είχε θέσει ως βασικό στόχο του τελευταίου μέρους της θητείας της στην Καγκελαρία την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού και τη διευθέτηση της διένεξης με τις ΗΠΑ.

Χάρτης που απεικονίζει την πορεία του αγωγού Nord Stream 2, και τους υπόλοιπους αγωγούς της Βόρειας Ευρώπης. [Πηγή: Nord Stream 2]

Τι περιλαμβάνει ο συμβιβασμός;

ΗΠΑ και Γερμανία συμφώνησαν να στηρίξουν οικονομικά και θεσμικά την Ουκρανία και να επιβάλουν κυρώσεις στη Ρωσία εάν αυτή προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την παροχή ενέργειας για να δημιουργήσει γεωπολιτική μόχλευση. “Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία είναι ενωμένες στην αποφασιστικότητά τους να υποχρεώσουν τη Ρωσία να λογοδοτήσει για την επιθετικότητα και τις κακοήθεις δραστηριότητές της επιβάλλοντας κόστος μέσω κυρώσεων και άλλων εργαλείων”, αναφέρει η κοινή δήλωση των δυο χωρών.

“Εάν η Ρωσία επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο ή διαπράξει περαιτέρω επιθετικές πράξεις κατά της Ουκρανίας, η Γερμανία θα αναλάβει δράση σε εθνικό επίπεδο και θα πιέσει για αποτελεσματικά μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων κυρώσεων, για τον περιορισμό των ρωσικών εξαγωγικών δυνατοτήτων στην Ευρώπη στον ενεργειακό τομέα , συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, και / ή σε άλλους οικονομικά σχετικούς τομείς”, αναφέρεται.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Γερμανία συμφώνησε να πραγματοποιήσει επενδύσεις στην Ουκρανία και να διασφαλίσει ενεργά ότι Μόσχα και Κίεβο θα επεκτείνουν μια συμφωνία διέλευσης φυσικού αερίου. Επιπλέον, η Γερμανία και οι ΗΠΑ θα επενδύσουν 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε ένα “Πράσινο Ταμείο” για την ενίσχυση της ουκρανικής υποδομής πράσινης τεχνολογίας, που περιλαμβάνει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συναφείς βιομηχανίες, με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ουκρανίας. “Η Γερμανία θα συνεισφέρει μια αρχική δωρεά στο Ταμείο τουλάχιστον 175 εκατομμυρίων δολαρίων και θα εργαστεί για την επέκταση των δεσμεύσεών της τα επόμενα οικονομικά έτη”, αναφέρει η συμφωνία.

Αντιδράσεις στον συμβιβασμό

Η Ουκρανία και η Πολωνία είναι και οι δύο έντονα αντίθετες στην κατασκευή του Nord Stream 2, καθώς εκτός από την αυξημένη ενεργειακή εξάρτηση στη Ρωσία, η δημιουργία του αγωγού θα οδηγήσει σε σημαντική απώλεια εσόδων από τα τέλη διέλευσης για το ρωσικό αέριο. Μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας ΗΠΑ_Γερμανίας, τα Υπουργεία Εξωτερικών Ουκρανίας και Πολωνίας εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, με την οποία χαρακτηρίζουν κρίση ασφαλείας την κατασκευή του αγωγού και δηλώνουν ότι θα εργαστούν από κοινού για να εμποδίσουν την εκκίνηση λειτουργίας του Nord Stream 2 μέχρις ότου δεν ληφθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση ασφαλείας.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε τις αναφορές που δημοσιεύθηκαν, σύμφωνα με τις οποίες η Ουκρανία είχε προειδοποιηθεί να μην επικρίνει δημοσίως τη συμφωνία, σημειώνοντας ότι ένας από τους συμβούλους του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών επισκέφθηκε το Κίεβο και τη Βαρσοβία αυτήν την εβδομάδα για να ενημερώσει τις αντίστοιχες κυβερνήσεις για το περιεχόμενο της συμφωνίας.

Αντιδράσεις όμως υπάρχουν και στο αμερικανικό Κογκρέσο από Ρεπουμπλικανούς κυρίως βουλευτές και γερουσιαστές. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τεντ Κρουζ επιτέθηκε στον Τζο Μπάιντεν για τη συμφωνία με τη Γερμανία, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης την Τετάρτη της Επιτροπής Εξωτερικών της Γερουσίας για την έγκριση του διορισμού της Υφυπουργού Εξωτερικών για πολιτικές υποθέσεις Βικτόρια Νιούλαντ. Ο Κρουζ ισχυρίστηκε ότι “η συμφωνία με τη Γερμανία αποτελεί μια πλήρη και ολική συνθηκολόγηση από τον Πρόεδρο Μπάιντεν προς τον Πούτιν”, και πως οι εγγυήσεις που παρείχε η Άνγκελα Μέρκελ είναι “εξαιρετικά αδύναμες”. “Πρόκειται για ένα ιστορικό γεωπολιτικό λάθος”, τόνισε ο Κρουζ.

“Η ζημιά έχει γίνει”

Και στο εσωτερικό της γερμανικής Κυβέρνησης όμως υπάρχει σκεπτικισμός για τον Nord Stream 2, παρότι το σύνολο σχεδόν της κυβερνητικής παράταξης υποδέχθηκε με ανακούφιση τον συμβιβασμό με τις ΗΠΑ, καθώς με αυτός εξαλείφεται ένα μεγάλο αγκάθι από τις αμερικανογερμανικές σχέσεις. Ο Χριστιανοδημοκράτης πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών του γερμανικού Κοινοβουλίου Νόρμπερτ Ρέτγκεν δήλωσε σήμερα πως η συμφωνία είναι θετική καθώς αποτελεί μια επίδειξη κοινής βούλησης μεταξύ εταιρικών κρατών, και εξήρε τη στάση του Τζο Μπάιντεν, καθώς έδειξε πως οι αμερικανογερμανικές σχέσεις είναι πιο σημαντικές από τον Nord Stream 2. Πρόσθεσε όμως πως εξακολουθεί να θεωρεί τον Nord Stream 2 “λάθος”, καθώς “αποτελεί ένα όπλο στα χέρια του Βλαντίμιρ Πούτιν”. “Το πρότζεκτ είναι εσφαλμένο, καθώς αποτελεί μια απειλή για την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας”, ανέφερε ο Ρέτγκεν, αλλά πρόσθεσε πως αποτελεί ψευδαίσθηση ότι μπορεί να σταματήσει η κατασκευή του αγωγού. “Η ζημιά έχει γίνει”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός και κατέληξε “το θέμα είναι να την περιορίσουμε”.

Συνάντηση Μπάιντεν-Ζελένσκι στις 30 Αυγούστου

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε επίσης την Τετάρτη ότι ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα δεχθεί τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Λευκό Οίκο στις 30 Αυγούστου. “Η επίσκεψη θα επιβεβαιώσει την ακλόνητη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, ενόψει της συνεχιζόμενης επιθετικότητας της Ρωσίας στους Ντόνμπας και την Κριμαία, τη στενή συνεργασία μας για την ενεργειακή ασφάλεια και την υποστήριξή μας στις προσπάθειες του Προέδρου Ζελένσκι για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την εφαρμογή μιας ατζέντας μεταρρυθμίσεων που θα βασίζεται στις κοινές δημοκρατικές μας αξίες”, ανέφερε ο Λευκός Οίκος σε δήλωσή του.

Μέρκελ και Πούτιν συζήτησαν για τον αγωγό

Η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ μίλησε στο τηλέφωνο με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για τον Nord Stream 2 πριν από την ανακοίνωση της συμφωνίας, ανέφερε το γραφείο της την Τετάρτη. Η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ούλρικε Ντέμερ δήλωσε ότι η Μέρκελ μίλησε για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία. “Ενεργειακά ζητήματα, όπως η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας και ο αγωγός Nord Stream 2 ήταν επίσης θέματα της συζήτησης”, είπε.

Σε δήλωσή της η ρωσική κυβέρνηση απέρριψε την ύπαρξη αρνητικών πτυχών στην κατασκευή του αγωγού, λέγοντας ότι δεν είχε χρησιμοποιήσει ποτέ την ενέργεια ως πολιτικό όπλο. Ωστόσο, το Κρεμλίνο είπε επίσης, μετά την τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ της Μέρκελ και του Πούτιν, ότι και οι δύο ηγέτες ήταν “ικανοποιημένοι” με την επικείμενη ολοκλήρωση κατασκευής του Nord Stream 2.

Ο Nord Stream 2 είναι κατά περίπου 98% ολοκληρωμένος και έχει κοστίσει περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι στιγμής. Θα διπλασιάσει περίπου τη χωρητικότητα του υφιστάμενου αγωγού Nord Stream, που λειτουργεί από το 2011, όταν άρχισαν οι εργασίες κατασκευής του Nord Stream 2. Βασικά, αυτό συνέβη ενώ η Ρωσία ήταν ακόμη μέλος του G8 [τώρα G7] για άλλη μια φορά) και πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας και τις συγκρούσεις στην ανατολική Ουκρανία.

Οι κυρώσεις που έχουν εγκριθεί από το αμερικανικό Κογκρέσο κατά της ελβετικής εταιρείας Nord Stream AG που βρίσκεται πίσω από το έργο αναμένεται να αρθούν στο πλαίσιο του αμερικανογερμανικού συμβιβασμού.