Posted by Από το Kappa Newsdesk
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε τη θέσπιση ενός ειδικού μηχανισμού αγοράς κρατικών ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης, ο οποίος θα ενεργοποιείται στην περίπτωση κερδοσκοπικής επίθεσης στις αγορές και υπερβολικά υψηλών επιτοκίων και spreads.
Ο μηχανισμός με την επωνυμία “Transmission Protection Instrument” (TPI) αποτελεί ουσιαστικά μια πιο ελαστική εκδοχή του προγράμματος “Outright Monetary Transactions” (OMT), το οποίο είχε εισαγάγει ο Μάριο Ντράγκι το 2012 με την περίφημη φράση “Whatever it takes”, για να αντιμετωπιστεί τότε η δραματική κερδοσκοπική επίθεση κατά των ομολόγων των χωρών του Νότου. Το νέο αυτό πρόγραμμα είχε προαναγγελθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στις 15 Ιουνίου, ύστερα από τη σημαντική άνοδο των επιτοκίων των χωρών του Νότου της Ευρωζώνης και κυρίως της Ιταλίας και της Ελλάδας.
Η βασική διαφορά των δύο προγραμμάτων συνίσταται στο ότι για την ενεργοποίηση του OMT ήταν απαραίτηση η προσφυγή του κράτους-μέλους στα προγράμματα διάσωσης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας με επιπλέον εποπτεία από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το TPI δεν θέτει τέτοιους όρους, αλλά θέτει μια σειρά από προϋποθέσεις που αφορούν κυρίως στην τήρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της βιωσιμότητας του χρέους.
“Για την αντιμετώπιση αδικαιολόγητων και άτακτων διακυμάνσεων των αγορών”
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της ΕΚΤ, “το Διοικητικό Συμβούλιο εκτίμησε ότι η θέσπιση του TPI είναι απαραίτητη για την υποστήριξη της αποτελεσματικής μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής” και πως “το TPI θα διασφαλίσει ότι η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής διαχέεται ομαλά σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ”. Σημειώνεται χαρακτηριστικά πως “το TPI θα είναι μια προσθήκη στην εργαλειοθήκη μας και μπορεί να ενεργοποιηθεί για την αντιμετώπιση αδικαιολόγητων και άτακτων διακυμάνσεων των αγορών, που αποτελούν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ”.
Οι προϋποθέσεις
Η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά διάρκειας από ένα έτος μέχρι και δέκα έτη, και, όπως και στο πρόγραμμα OMT, δεν υπάρχει όριο στον όγκο και το ύψος των ομολόγων που θα μπορούν να αγοραστούν. Όσον αφορά τις προϋποθέσεις, το ΔΣ της ΕΚΤ θα εξειδικεύσει το επόμενο διάστημα τα κριτήρια αιρεσιμότητας, αλλά η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη: θα πρέπει οι χώρες των οποίων τα ομόλογα πλήττονται “να ακολουθούν υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές”. Συγκεκριμένα:
1. Συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ: Η εν λόγω χώρα να μην υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ή να μην έχει αξιολογηθεί ότι απέτυχε να λάβει αποτελεσματικά μέτρα ως απάντηση σε σύσταση του Συμβουλίου της ΕΕ δυνάμει του άρθρου 126 (7) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ.
2. Η απουσία σοβαρών μακροοικονομικών ανισορροπιών: Η χώρα να μην υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικής ανισορροπίας ή να μην έχει αξιολογηθεί ότι απέτυχε να πάρει των συνιστώμενα διορθωτικά μέτρα που σχετίζονται με σύσταση του Eurogroup βάσει του άρθρου 121 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ.
3. Βιωσιμότητα του χρέους: Για να βεβαιωθεί ότι η πορεία του δημόσιου χρέους είναι βιώσιμη, το Διοικητικό Συμβούλιο θα λάβει υπόψη, όπου είναι διαθέσιμες, τις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλους οργανισμούς, μαζί με την εσωτερική ανάλυση της ΕΚΤ.
4. Υγιείς και βιώσιμες μακροοικονομικές πολιτικές: Να υπάρχει συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις που υποβλήθηκαν στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) και με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον δημοσιονομικό τομέα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Επιφυλακτικές οι αγορές
Οι αγορές πάντως αντέδρασαν επιφυλακτικά στην ανακοίνωσης του νέου προγράμματος από την ΕΚΤ. Οι αποδόσεις των ομολόγων της Ιταλίας και της Ελλάδας σημείωσαν ανεπαίσθητη διακύμανση, με το επιτόκιο του ιταλικού 10ετούς ομολόγου να διαμορφώνεται στις 19:00 ώρα Ελλάδας στο 3,60%, ενώ το αντίστοιχο ελληνικό στο 3,57%.