Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Οι τέταρτες εκλογές μέσα σε τέσσερα χρόνια στην Ισπανία διεύρυναν το πολιτικό πρόβλημα της χώρας αντί να το επιλύσουν και πόλωσαν ακόμη περισσότερο το εκλογικό σώμα, δημιουργώντας ένα αδιέξοδο στο ζήτημα της διακυβέρνησης. Οι Σοσιαλιστές υπό τον Πέδρο Σάντσεθ ήρθαν μεν πρώτοι, αλλά έχασαν έδρες και απώλεσαν την πιθανότητα συγκρότησης μιας “προοδευτικής” συγκυβέρνησης με την Αριστερά. Νικητές των εκλογών είναι η Κεντροδεξιά με το Λαϊκό Κόμμα και η εθνικιστική Δεξιά με το Vox, ενώ μεγάλη ήττα υπέστη το Κέντρο με τους Ciudadanos. Η Αριστερά υπέστη σοβαρές απώλειες, λόγω και της διάσπασης που συντελέστηκε στο κίνημα των Podemos.
Στη ισπανική Βουλή των 350 εδρών η αυτοδυναμία βρίσκεται στις 176 έδρες. Οι Σοσιαλιστές καταλαμβάνουν 120 έδρες με ποσοστό 28%, το Λαϊκό Κόμμα 88 με 20,8%, το Vox 52 με 15,1%, οι Podemos 35 με 12,8%, η αυτονομιστική Καταλανική Αριστερά 13 με 3,6%, οι Ciudadanos 10 με 6,8%, ενώ 32 έδρες μοιράζονται σε άλλα δέκα κόμματα. Στη Γερουσία των 231 εδρών, η κατάσταση είναι εξίσου μοιρασμένη, με τους Σοσιαλιστές να υφίστανται σημαντικές απώλειες και να πέφτουν στις 92 έδρες, ενώ το Λαϊκο Κόμμα αυξάνει σημαντικά τις έδρες του στις 84.
Σοσιαλιστές: Από το ζενίθ της δημοτικότητας στην ανώμαλη προσγείωση
Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη πολιτικά πρόταση δυσπιστίας κατά του Μαριάνο Ραχόι τον Μάιο του 2018 και την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας, ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ είχε καταφέρει να εκτοξεύσει τη δημοτικότητά του και την επιρροή των Σοσιαλιστών στο εκλογικό σώμα. Κατάφερε να κερδίσει τις πρόωρες εκλογές τον περασμένο Απρίλιο χωρίς ωστόσο να φτάσει έστω και κοντά στην αυτοδυναμία. Οι διαπραγματεύσεις που επακολούθησαν με τους Podemos και τους Ciudadanos προκάλεσαν πολλές εντάσεις, κούρασαν τους πολίτες και έφθειραν το κίνημα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Πολύ μεγαλύτερη ζημιά υπέστησαν οι κεντρώοι Ciudadanos, καθώς απογοήτευσαν και τους αριστερόστροφους οπαδούς τους που επιθυμούσαν συγκυβέρνηση με τον Σάντσεθ, αλλά και τους δεξιόστροφους οπαδούς τους που είδαν τον κίνδυνο συγκυβέρνησης με τους Σοσιαλιστές.
Ο Σάντσεθ έχασε το στοίχημα των εκλογών, που ήταν η ενδυνάμωση της κοινοβουλευτικής του δύναμης σε 140 και πλέον έδρες, έτσι ώστε να συζητήσει μετεκλογικά από θέση ισχύος είτε με τους Podemos, είτε με τους Ciudadanos. Τώρα οι δυνατότητες συγκρότησης νέας κυβέρνησης είναι πολύ μικρές, καθώς απαιτούνται συναινέσεις από πολλά ετερόκλιτα σχήματα στη Βουλή για να κερδηθεί μια πρόταση ψήφου εμπιστοσύνης.
Ενισχυμένη η Κεντροδεξιά και ακόμη περισσότερο η εθνικιστική Δεξιά
Σημαντική είναι η αύξηση της επιρροής του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος, το οποίο φαίνεται να αφήνει οριστικά στο παρελθόν το βάρος από τα σκάνδαλα διαφθοράς και να κερδίζει ένα νέο ηγέτη στο πρόσωπο του Πάμπλο Κασάδο, ο οποίος πλέον πείθει ότι είναι “πρωθυπουργήσιμος”. Έχει δε σοβαρές ελπίδες να δει τους Σοσιαλιστές να φθείρονται ακόμη περισσότερο σε περίπτωση αδυναμίας συγκρότησης κυβέρνησης.
Μεγάλη κερδισμένη αυτών των αμήχανων εκλογών είναι η εθνικιστική Δεξιά του Vox, η οποία αύξησε δραματικά τις δυνάμεις της κερδίζοντας πάνω από 900.000 νέους ψηφοφόρους και υπερδιπλασιάζοντας τις έδρες της στη Βουλή και τη Γερουσία.
Η εντολή στον Σάντσεθ σε αχαρτογράφητα ύδατα
Με το συγκεκριμένο εκλογικό αποτέλεσμα, αναμένεται ο Βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε να δώσει και πάλι εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον ηγέτη των Σοσιαλιστών αλλά πλέον οι δυνατότητες συγκρότησης κυβέρνησης είναι πολύ μικρές, έστω και μαθηματικά. Ο Σάντσεθ πάντως θα προσπαθήσει να εξαντλήσει κάθε πιθανότητα συνεργασίας, προσπαθώντας παράλληλα να φέρει σε δύσκολη θέση τα κόμματα της Αριστεράς και τους αυτονομιστές της Καταλονίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι επόμενοι μήνες στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας θα περιλαμβάνουν πάρα πολύ τακτικισμό.
