Posted by Γράφει ο Γιαβούζ Μπαϊντάρ στο Ahval News
Γύρισε με άδεια χέρια από την Ουάσιγκτον ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν ή εκπλήρωσε τις ελπίδες του; Άλλαξε κάτι μετά την εν μέρει τεταμένη συνάντησή του με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τους Αμερικανούς γερουσιαστές στον Λευκό Οίκο;
Η εξαιρετικά σύντομη επίσκεψη του Ερντογάν στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, μια συνάντηση επικεντρωμένη αποκλειστικά στις συνομιλίες με τον μοναδικό του προστάτη τον Τραμπ, δημιούργησε περισσότερες απώλειες παρά κέρδη. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να πιστεύουμε ότι ο Ερντογάν έφυγε από την Ουάσινγκτον με την αίσθηση ότι πιέζεται περισσότερο από ποτέ από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία.
Μερικά βασικά συμπεράσματα από τη συνάντηση είναι ότι αφενός ο Ερντογάν παραμένει εγκλωβισμένος από την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 και αφετέρου ότι χάνει την επιρροή του στη Συρία. Ένα από τα βασικά ζητήματα στις συζητήσεις ήταν το πώς η αγορά των S-400 από την Τουρκία έθεσε σε κίνδυνο το πρόγραμμα των μαχητικών F-35, στο οποίο έχει επενδύσει σημαντικά η Άγκυρα.
Ο Ερντογάν ήλπιζε να διατηρήσει πιθανόν μια αυξημένη στρατιωτική συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς του αντιπυραυλικού συστήματος Patriot ως ένα διαπραγματευτικό χαρτί, αλλά του είπαν ότι το αμερικανικό Κογκρέσο δεν θα μεταπειστεί. Αυτό έγινε σαφές στην κατά διαστήματα θυελλώδη συνάντησή του με τους Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές Λίντσεϊ Γρέιαμ, Τζόνι Έρνστ, Τζιμ Ρις, Τεντ Κρουζ και Ρικ Σκοτ. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Τζιμ Ρις είπε στον Ερντογάν ότι θα εμποδίσει αποτελεσματικά την Τουρκία από το να παραλάβει μαχητικά F-35 από τις ΗΠΑ, στην ανάπτυξη των οποίων συμμετείχε η Άγκυρα σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, όπως ανέφεραν σε σχετικό δημοσίευμα οι New York Times.
Η συνάντηση του Λευκού Οίκου ήταν άψογα σκηνοθετημένη από τον Τραμπ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος κάθησε σε ένα πίσω κάθισμα, ενώ συζητήθηκαν ευαίσθητα ζητήματα, επιτρέποντας στους επιθετικούς γερουσιαστές του κόμματός του να αντιμετωπίσουν τον Ερντογάν, στον οποίο δεν άρεσε αυτό που άκουγε. Τούτου λεχθέντος, λίγες ώρες μετά τη συνάντηση ο Ερντογάν έλαβε ένα δωράκι για το ταξίδι του, καθώς ο Γκρέιαμ μπλόκαρε το νομοσχέδιο που αναγνώριζε τη γενοκτονία των Αρμενίων. Αυτό δείχνει ότι το Κογκρέσο θα είναι το θεσμικό όργανο που θα συνεχίζει να κρατά τη Δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι του Ερντογάν.
Επίσης, η επίσκεψη σηματοδοτεί τον τερματισμό των μακροχρόνιων φιλοδοξιών του Ερντογάν για αλλαγή καθεστώτος στη Συρία. Τέλος. Υπάρχουν δύο σαφείς ενδείξεις: Πρώτον, σε σχετική συνάντηση στην Ουάσινγκτον, ο Τζέιμς Τζέφρεϊ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία και ειδικός απεσταλμένος της διεθνούς συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους, δήλωσε ότι η λεγόμενη “Μικρή Ομάδα για τη Συρία”, η οποία συναντήθηκε με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, θα προχωρήσει τη συνταγματική διαδικασία με στόχο την εξασφάλιση μιας “μη στρατιωτικής λύσης” στη Συρία. Αυτή η ομάδα αποτελείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ιορδανία, τη Γαλλία και την Αίγυπτο. Η Τουρκία όχι μόνο θα συνεχίσει να απομακρύνεται από τις συνομιλίες για την ανασυγκρότηση της Συρίας, αλλά θα αντιμετωπίσει επίσης αυξανόμενη πίεση για αποχώρηση από τα συριακά εδάφη που έχει καταλάβει.
Η Ρωσία, η οποία συμμερίζεται τον στόχο της νίκης κατά του Ισλαμικού Κράτους και των υπολοίπων τζιχαντιστών και επεκτείνει την επιρροή της σε συντονισμό με τον Συριακό Στρατό για να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο του Βορρά, συνεχίζει να παίζει τον Ερντογάν σαν μια μαριονέτα. Ο Ομέρ Τασπινάρ του Ινστιτούτου Brookings στην Ουάσινγκτον δήλωσε: “[Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ] Πούτιν έχει, όπως ακούω, μια σειρά από αρχεία που μπορούν να φέρουν τον Ερντογάν σε δύσκολη θέση”, από “υποθέσεις διαφθοράς” μέχρι και την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Ο Ερντογάν δεν βγήκε κερδισμένος από τη συνάντηση της Ουάσινγκτον. Αντ ‘αυτού, προσπάθησε να κερδίσει χρόνο, ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να αυξήσει την επιρροή του στην αμυντική συνεργασία με τις ΗΠΑ ενόψει της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις αρχές Δεκεμβρίου.
Ένα πράγμα που ο Ερντογάν κατάφερε ωστόσο να αποφύγει, ήταν να συζητηθεί η κατάσταση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στην Τουρκία. Η έλλειψη αντιστάσεων στις πρακτικές που ακολουθεί πιθανότατα θα τον ενθαρρύνουν να συνεχίσει την άγρια καταστολή της αντιπολίτευσης και των διαφωνούντων εντός της Τουρκίας.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στο Ahval News στις 18 Νοεμβρίου 2019