Στην αντεπίθεση πέρασαν οι Γερμανοί συνταγματικοί δικαστές

Από το Kappa Newsdesk

Οι Γερμανοί δικαστές που πρωτοστάτησαν στην έκδοση της αμφιλεγόμενης απόφασης της 5ης Μαΐου από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας για το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την αγορά κρατικών ομολόγων, πέρασαν στην αντεπίθεση μετά τη σφοδρότατη κριτική που δέχθηκαν από δεκάδες νομικούς, ακαδημαϊκούς, αναλυτές και πολιτικούς και υπερασπίζονται το σκεπτικό της απόφασης, λέγοντας ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οφείλει να είναι υπόλογη για τις αποφάσεις που λαμβάνει.

Απλά μια “συμβολή στον διάλογο”

Ο Αντρέας Φοσκούλε, ο οποίος προήδρευε του ανωτάτου δικαστηρίου στην Καρλσρούη μέχρι και την ημέρα έκδοσης της απόφασης και έκτοτε έληξε η θητεία του, δήλωσε σε συνέντευξή του στη Die Zeit, πως “η απόφαση αυτή η απόφαση είναι μια καλή απόφαση για την Ευρώπη επειδή ενισχύει τη δέσμευση προς το δίκαιο”. “Αυτό θα γίνει εμφανές μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», ισχυρίζεται ο Φοσκούλε. “Βλέπουμε ότι η ετυμηγορία μας ενοχλεί πολλούς και δεν είμαστε ικανοποιημένοι για αυτό. Αλλά είμαστε δεσμευμένοι απέναντι στο νόμο και τη δικαιοσύνη”.

Ο 56χρονος Καθηγητής Δημοσίου και Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ δήλωσε πως διαφωνεί με την άποψη ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα πρέπει να έχει πάντα τον τελευταίο λόγο σε ζητήματα ευρωπαϊκού δικαίου. “Σύμφωνα με την καθιερωμένη νομολογία μας και τη νομολογία πολλών άλλων συνταγματικών δικαστηρίων των κρατών-μελών της ΕΕ, τα συνταγματικά δικαστήρια νομιμοποιούνται και υποχρεούνται να παρεμβαίνουν σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις κατά τις οποίες προκύπτουν ιδιαίτερα σοβαρές παραβιάσεις αρμοδιοτήτων από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα”, τονίζει ο Φοσκούλε και συμπληρώνει πως δεν βλέπει καμία απώλεια της δικαστικής εξουσίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Είναι “εντελώς συνηθισμένο να διαφωνούν τα δικαστήρια”, λέει ο Φοσκούλε και προσθέτει πως η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου είναι μια “συμβολή στον διάλογο”.

“Να αιτιολογήσει η ΕΚΤ την πολιτική της”

Πιο οξύς στις διατυπώσεις του είναι ο βασικός εισηγητής της επίμαχης απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου Πέτερ-Μίχαελ Χούμπερ, ο οποίος σε δυο συνεντεύξεις του στη Frankfurter Allgemeine Zeitung και τη Süddeutsche Zeitung, κλιμακώνει την κριτική του απέναντι στην ΕΚΤ και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, υπερασπίζεται την απόφαση βάσει του ευρωπαϊκού νομικού συστήματος και προειδοποιεί κατά μιας ενδεχόμενης διαδικασίας παραβίασης των ευρωπαϊκών συνθηκών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Γερμανίας.
“Απαιτούμε μόνο από την ΕΚΤ να αναλάβει τις ευθύνες της σε συνθήκες δημοσιότητας και να αιτιολογήσει τις πολιτικές της, ιδίως προς τους πολίτες που επλήγησαν από τα μέτρα της, δήλωσε στη Süddeutsche Zeitung ο Χούμπερ. “Το δικαστήριο δεν απαιτεί ούτε το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων να υπονομεύσει, ούτε να ορίζει εκείνο το περιεχόμενο [της νομισματικής πολιτικής], λέει ο Χούμπερ. “Θέλουμε απλά να αποδειχθεί, ότι [αυτή η πολιτική] εξακολουθεί να αποτελεί μέρος της θεσμικής  εντολής της [ΕΚΤ]”.

“Η ΕΚΤ δεν πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της ως κυρίαρχο του σύμπαντος”

Ο δικαστής του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας Πέτερ Μίχαελ Χούμπερ [Φωτό: dpa]

Σύμφωνα με τον Χούμπερ, η ΕΚΤ δεν πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της ως “κυρίαρχο του σύμπαντος”. Ο Γερμανός ανώτατος δικαστής, του οποίου η θητεία λήγει το 2022, ισχυρίζεται πως η υποχρέωση αιτιολόγησης των μέτρων της νομισματικής πολιτικής θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στο καταστατικό της ΕΚΤ και η σύγκρουση με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα μπορούσε να μετριαστεί μέσω ενός μηχανισμού επίλυσης δικαστικών διαφορών. “Το πιο λογικό θα ήταν να διατηρήσουμε όλοι την ψυχραιμία μας και να σκεφτούμε μήπως η απόφαση περιέχει και μερικά σωστά σημεία”, τόνισε ο 58χρονος δικαστής.

“Εάν κινηθούν διαδικασίες κατά της Γερμανίας μπορεί να οδηγηθούμε σε συνταγματική σύγκρουση”

Σε συνέντευξή του στη Frankfurter Allgemeine Zeitung ο Χούμπερ προειδοποιεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην κινήσει διαδικασίες κατά της Γερμανίας. “Οι διαδικασίες παραβίασης [της Ευρωπαϊκής Συνθήκης] θα οδηγήσουν σε σημαντική κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει τη Γερμανία και άλλα κράτη-μέλη σε μια δύσκολη κατάσταση συνταγματικής σύγκρουσης”. Σύμφωνα με τον Χούμπερ, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη της το γεγονός ότι η Γερμανία και τα περισσότερα άλλα κράτη-μέλη δεν θα έπρεπε καν να έχουν προσχωρήσει στην ΕΕ, εάν ίσχυε το επιχείρημα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου πως το ευρωπαϊκό δίκαιο έχει απεριόριστη εφαρμογή έναντι των εθνικών συνταγμάτων. Μια τέτοια υπερίσχυση είναι ασύμβατη με την εγγύηση απεριόριστης χρονικά ισχύος του Συντάγματος και πολλών άλλων διατάξεων, ισχυρίζεται ο Γερμανός δικαστής.

Όσον αφορά το επίδικο ζήτημα, ο Χούμπερ επανέλαβε την κριτική του προς την ΕΚΤ: “Το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων PSPP έχει σημαντικές οικονομικές παρενέργειες. Για τους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών, τα ακίνητα και τις χρηματιστηριακές αγορές, το ασφαλιστικό σύστημα και αλλού, και επηρεάζει επίσης τομείς πολιτικής, για τις οποίες είναι υπεύθυνα τα κράτη-μέλη”. Με αρχή της αναλογικότητας έχουμε ως στόχο να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι υπερβάσεις δεν βρίσκονται εκτός συνάρτησης προς τους στόχους του προγράμματος. Σύμφωνα με τον Χούμπερ, αυτό το σημείο απαιτεί προσεκτική εξέταση, διότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για την πρόληψη κατάφωρης κατάχρησης [από την ΕΚΤ]. “Ωστόσο, στην αρχή [της υπόθεσης] δεν συνέβη μια τέτοια εξέταση και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν το έκρινε απαραίτητο στην προδικαστική του απόφαση”, είπε ο Γερμανός δικαστής.

Ο Χούμπερ προσπάθησε να αποσυνδέσει την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου από τις προσπάθειες κρατών-μελών όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία να μην εφαρμόσουν αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου προφασιζόμενα και εκείνα πως η εθνική τους έννομη τάξη δεν μπορεί να υπαχθεί υπό το ευρωπαϊκό δίκαιο. “Η δική μας απόφαση δεν έχει καμία σχέση”, ισχυρίζεται ο Χούμπερ και αναγνωρίζει όμως “πως πήραμε τα εύσημα από κάποιες λάθος πλευρές”.