Posted by 
Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Με ένα αιφνιδιαστικό προεδρικό διάταγμα το πρωί του Σαββάτου, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν μετέθεσε τον Υποναύαρχο Τσιχάτ Γιαϊτσί από την αρχηγία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού σε μια απροσδιόριστη θέση στο Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας.
Η συγκεκριμένη απόφαση του Ερντογάν προκάλεσε αίσθηση στην Τουρκία, καθώς ο Γιαϊτσί αποτελεί έναν από τους πλέον προβεβλημένους επιτελείς των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και είναι ο ιθύνων νους πίσω από το μνημόνιο χάραξης θαλασσίων ζωνών με την Κυβέρνηση αλ-Σαράζ στη Λιβύη. Ο Τούρκος Υποναύαρχος αποτελεί μέλος της επίλεκτης ομάδας επιτελών που εφαρμόζουν το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” και έχει στο βιογραφικό του σειρά δημοσιεύσεων για το Αιγαίο και τις ελληνικές “διεκδικήσεις”. Το πλέον πρόσφατο πόνημά της είναι ένα βιβλίο με τίτλο “Ελληνικές απαιτήσεις (Προβλήματα στο Αιγαίο) — Ερωτήσεις και απαντήσεις“, στο οποίο μεταξύ άλλων αμφισβητεί την κυριότητα 23 ελληνικών νησιών με το σκεπτικό ότι η Ελλάδα τα έχει εξοπλίσει στρατιωτικά κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923 και της Συνθήκης των Παρισίων του 1947.
Ο Γιαϊτσί έχει διαδραματίσει επίσης σημαντικό ρόλο στις διώξεις κατά χιλιάδων στελεχών του τουρκικού Ναυτικού που φέρονται να είχαν σχέσεις με το δίκτυο του ισλαμιστή κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Ο Τούρκος επιτελής είχε επιμεληθεί της κατασκευής μιας ηλεκτρονικής εφαρμογής, με την οποία εξετάσθηκαν όλες οι ηλεκτρονικές επαφές των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων με ύποπτους ιμάμηδες, σχετιζόμενους με το Κίνημα Γκιουλέν (FETÖ). Με αυτήν την εφαρμογή ο Γιαϊτσί απέκτησε τη φήμη του απηνή διώκτη των Γκιουλενιστών στο τουρκικό στράτευμα.
“Χάρηκαν οι Έλληνες και οι Γκιουλενιστές”
Η απρόβλεπτη κίνηση του Ερντογάν να απομακρύνει τον Γιαϊτσί από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού προκάλεσε τις ηχηρές αντιδράσεις του στρατιωτικού κατεστημένου και ιδίως των υποστηρικτών του τουρκικού αναθεωρητισμού και των Κεμαλιστών. Ο εμπνευστής της ιδέας της “Γαλάζιας Πατρίδας” Ναύαρχος ε.α. Τζεμ Γκιούρντενιζ δήλωσε πως η απομάκρυνση του Γιαϊτσί θέτει σε κίνδυνο την εφαρμογή του σχεδίου της “Γαλάζιας Πατρίδας” και της συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες με την Κυβέρνηση του αλ-Σαράζ στη Λιβύη και πως “χαροποίησε τους Έλληνες και τους Γκιουλενιστές”.
Σε σύγκρουση με τον Ακάρ
Ήταν πάντως γνωστό εδώ και μήνες ότι ο Γιαϊτσί είχε περιέλθει σε δυσμένεια από την Κυβέρνηση Ερντογάν και υπήρχαν δημοσιεύματα ότι ο Τούρκος Υποναύαρχος είτε θα οδηγηθεί σε παραίτηση είτε θα απομακρυνθεί. Οι περισσότεροι όμως παρατηρητές των εξελίξεων στην Άγκυρα θεωρούσαν ότι η απομάκρυνσή του θα συμβεί κατά την τακτική κρίση της ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων που είναι προγραμματισμένη για τις αρχές Αυγούστου.
Οι λόγοι της σύγκρουση με τον Υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ δεν είναι απολύτως σαφείς, αν και είναι πολύ πιθανό να οφείλονται στην επιμονή του Γιαϊτσί να επιτρέπει παρατυπίες στη διαδικασία των προμηθειών του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού. Σύμφωνα με αξιωματικούς, υποστηρικτές του Γιαϊτσί, αφορμή για την απομάκρυνση αποτέλεσε η άρνηση του πρώην αρχηγού του τουρκικού Ναυτικού να αποδεχθεί την παραλαβή μιας παρτίδας ειδικών συρμάτων για τις τορπίλες των τουρκικών υποβρυχίων, τα οποία σύρματα είχε κρίνει ακατάλληλα η αρμόδια επιτροπή παραλαβής του τουρκικού Ναυτικού. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του Γιαϊτσί, υπήρξαν σφοδρές πιέσεις από την πολιτική ηγεσία να γίνει αποδεκτή η παραλαβή της ελαττωματικής παρτίδας, επειδή ο προμηθευτής είναι ευνοούμενος του περιβάλλοντος του Ερντογάν. Στα τουρκικά social media δημιουργήθηκε δε hashtag με τίτλο #CihatYaycıYalnızDegildir (“Ο Τσιχάτ Γιαϊτσί δεν είναι μόνος”), όπου κεμαλιστές κυρίως στηρίζουν τον Τούρκο στρατιωτικό έναντι της Κυβέρνησης.
Ανταγωνισμοί εξουσίας
Πέρα από το κατά πόσον έχουν βάση οι ισχυρισμοί του περιβάλλοντος Γιαϊτσί, είναι βέβαιο ότι στο τουρκικό στράτευμα υποφώσκει μια σύγκρουση εξουσίας ανάμεσα σε μέλη του στρατιωτικού κατεστημένου, που διαπνέονται από τις ιδέες του νεοκεμαλισμού και του αναθεωρητισμού, και τον πυρήνα της Κυβέρνησης Ερντογάν που στο στράτευμα εκφράζεται από τον Ακάρ αλλά και κομισάριους του Κόμματος Ευημερίας και Ανάπτυξης. Δεν προκύπτει από καμία πλευρά ότι η απομάκρυνση Γιαϊτσί συνδέεται με κάποια αλλαγή στρατηγικής της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η οποία συνεχίζει να τηρείται απαρέγκλιτα ως εθνική θέση.