Φίλοι και σύμμαχοι στη Σούδα

Γράφει από τα Χανιά ο Γιάννης Κουτσομύτης

Ακόμη και να μην έχει διαβάσει κανείς τη κοινή δήλωση Ελλάδας-ΗΠΑ για την ενίσχυση του Στρατηγικού Διαλόγου και να μην έχει ακούσει τις ομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Μάικ Πομπέο στην 115 Πτέρυγα Μάχης, η γλώσσα του σώματος των Ελλήνων και των Αμερικανών κυβερνητικών αξιωματούχων στην επίσκεψή τους στη Σούδα αρκεί για να καταλάβει κανείς το σημείο στο οποίο έχουν φτάσει πλέον οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Όσοι θυμόμαστε τις ψυχρές σχέσεις της δεκαετίας του ’80 και τη δύσκολη ισορροπία λόγω τρομοκρατίας της δεκαετίας του ’90, τρίβουμε τα μάτια μας με τα άλματα που έχουν γίνει. Το έβλεπε κανείς σήμερα καθαρά στα τετ-α-τετ και τα πηγαδάκια του Νίκου Δένδια με τον Βοηθό Υφυπουργό Φίλιπ Ρίκερ, του Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον (σχεδόν Έλληνα πια) Τζέφρι Πάιατ, της Ελένης Σουρανή με τον στρατιωτικό σύμβουλο του Πομπέο, Ρίκι Γουάντελ, του ΑΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου και του διοικητή του Πεδίου Βολής Κρήτης Υποστράτηγου Καρατσίν με τον Διοικητή της αμερικανικής Βάσης της Σούδας Πλοίαρχο Φακούντο, και βέβαια του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μάικ Πομπέο.

Ο διοικητής της Βάσης των ΗΠΑ στη Σούδα Πλοίαρχος Φακούντο ενημερώνει τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη (κέντρο), τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο και τον Πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, παρουσία του ΑΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου, της διπλωματικής συμβούλου του Πρωθυπουργού Ελένης Σουρανή (άκρη αριστερά) και του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια (πίσω από τον Πρωθυπουργό) (Αεροπορική Βάση Σούδας, 29/9/2020) [Φωτό: Γιάννης Κουτσομύτης/KappaNews]

Έρχεται ο “Woody”

Στη Σούδα σήμερα συναντήθηκαν φίλοι και σύμμαχοι για να επιβεβαιώσουν τη συνεργασία τους και να την εδραιώσουν ακόμη περισσότερο, μετατρέποντας τη Σούδα σε ένα πραγματικό σύγχρονο φρούριο στην Ανατολική Μεσόγειο. Μεγάλης σημασίας αποτελεί η ανακοίνωση από τον Αμερικανό ΥπΕξ της μεταστάθμευσης στο Μαράθι της Σούδας του γιγαντιαίου πλοίου πολλαπλών αποστολών USS Hershel “Woody” Williams. Το συγκεκριμένο πλοίο ανήκει στην κατηγορία “Θαλάσσια Βάση Εκστρατείας” [Expeditionary Sea Base (ESB)] και μπορεί να μεταφέρει μεταγωγικά ελικόπτερα, επιθετικά ελικόπτερα, drones, όπως και τεθωρακισμένα οχήματα και αμφίβια σκάφη. Η απόφαση της αμερικανικής Κυβέρνησης να σταθμεύσει ένα σημαντικό πολεμικό πλοίο μόνιμα στη Σούδα δείχνει το βάρος που δίνουν πλέον οι ΗΠΑ στην στρατιωτική τους παρουσία στην Ελλάδα, μετά από την στρατηγική αναβάθμιση της παρουσίας τους στη Λάρισα, το Στεφανοβίκειο και την Αλεξανδρούπολη.

Το αμερικανικό πλοίο USS Hershel “Woody” Williams, κατά τη διάρκεια άσκησης στον Ατλαντικό Ωκεανό στις 15/9/2020 [Φωτό: U.S. Navy/Sgt. Megan Roses]

Πομπέο: Καλύτερες από ποτέ οι σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ

Ο Αμερικανός Υπουργός δεν ήταν καθόλου φειδωλός στις εκφράσεις για την ποιότητα και το εύρος των διμερών σχέσεων. Εξήρε βέβαια τη στρατιωτική συνεργασία, ανέφερε εμφατικά το ενδιαφέρον αμερικανικών εταιρειών για επενδύσεις στην Ελλάδα, λέγοντας πως “έχει γίνει ήδη εξαιρετική δουλειά, ενώ θα ακολουθήσουν κι άλλες εξελίξεις”, τόνισε τη συνεργασία στην ενέργεια και χαρακτήρισε την Ελλάδα “πραγματικό πυλώνα σταθερότητας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και με εξαιρετική υπερηφάνεια υποστηρίζουμε την ελληνική κυβέρνηση”. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Μάικ Πομπέο και στην απόφαση της ελληνικής Κυβέρνησης να ενταχθεί στο δίκτυο “The Clean Network” για την τεχνολογία 5G, το οποίο έχει θεσπίσει η αμερικανική Κυβέρνηση για να αποκλείσει την κινεζική Huawei από την ανάπτυξη δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς. Έδειξε έτσι ότι η Ελλάδα, παρ’ όλο που έχει καλές σχέσεις με την Κίνα, δεν δίστασε να πάρει μια απόφαση με μεγάλη διεθνοπολιτική σημασία, εκτιμώντας το βάρος που δίνει η αμερικανική Κυβέρνηση στον περιορισμό της διείσδυσης των κινεζικών εταιρειών στα δίκτυα υψηλής τεχνολογίας.

Μητσοτάκης: “The sky is the limit”

Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης όμως ήταν ιδιαίτερα θερμός στις αναφορές του στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, εξάροντας ιδιαίτερα τη στρατιωτική συνεργασία, τις αμερικανικές επενδύσεις και την έλευση στην Ελλάδα της αμερικανικής κρατικής εταιρείας συμμετοχών International Development Finance Corporation για συμμετοχή στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Και βέβαια, ειδική μνεία έγινε από τον Πρωθυπουργό στην πολιτική στήριξη που έχουν παράσχει το τελευταίο διάστημα οι Ηνωμένες Πολιτείες στην ένταση με την Τουρκία για τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ανέφερε συγκεκριμένα: “Με χαρά διαπίστωσα ότι ο κ. Πομπέο συμμερίζεται τις θέσεις μας. Ότι κατανοεί πως η ένταση μεταξύ δύο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, τελικά, δεν συμφέρει κανέναν. Και ότι βρίσκεται απέναντι σε κάθε αυθαίρετη ενέργεια που a priori τορπιλίζει κάθε καλόπιστο διάλογο. Και ότι, βέβαια, το Διεθνές Δίκαιο πρέπει να μένει η σταθερή πυξίδα για όλους μας.”

Ο Μάικ Πομπέο από την πλευρά του επαναβεβαίωσε τις θέσεις της αμερικανικής Κυβέρνησης, λέγοντας πως “οι ΗΠΑ έχουν, επίσης, τη βαθιά πεποίθηση ότι για την ανάπτυξη της Ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να προάγεται η συνεργασία και να δημιουργηθούν τα θεμέλια για τη διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική ευημερία ολόκληρης της περιοχής. Υποστηρίζουμε έντονα τον διάλογο μεταξύ των συμμάχων στο ΝΑΤΟ, Ελλάδας και Τουρκίας, και τους ενθαρρύνουμε να ξεκινήσουν εκ νέου τις συνομιλίες για τα θέματα αυτά το συντομότερο δυνατό. Μόλις πριν δύο ημέρες μίλησα με τον Γενικό Γραμματέα κ. Στόλτενμπεργκ σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο ΝΑΤΟ και ελπίζουμε ότι οι συζητήσεις αυτές θα μπορέσουν να συνεχιστούν σε σοβαρή βάση.

Υπάρχει πλέον αλληλοκατανόηση και αλληλοσεβασμός

Το συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από την τριήμερη σχεδόν επίσκεψη του Μάικ Πομπέο, είναι πως Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πλέον χτίσει μια σχέση αλληλοκατανόησης και αλληλοσεβασμού. Έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές όπου οι ΗΠΑ έβλεπαν την Ελλάδα σαν ένα κακομαθημένο παιδί, με αφερέγγυες πολιτικές ηγεσίες που προσπαθούσαν απλά να κερδίσουν μερικές εφήμερες διευθετήσεις. Από την εποχή της Προεδρίας Ομπάμα και της Κυβέρνησης Παπανδρέου, αλλά και στη συνέχεια με τις Κυβερνήσεις Παπαδήμου και Σαμαρά/Βενιζέλου, οι σχέσεις των δυο χωρών πήραν μια εντελώς διαφορετική διάσταση. Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις σφυρηλατήθηκαν στα πέτρινα χρόνια της χρεοκοπίας, καθώς ο Ομπάμα κυρίως αλλά και οι Μπάιντεν, Γκάιτνερ και Λιού έδωσαν πραγματικό αγώνα υπέρ της Ελλάδας. Θετικό επίσης υπήρξε το γεγονός ότι η Κυβέρνηση του Σύριζα, παρ’ ότι ακολούθησε αλλοπρόσαλλες πολιτικές σε άλλα ζητήματα, εν τούτοις συνέχισε το σημαντικό έργο των προηγούμενων Κυβερνήσεων και προώθησε ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις.

Είναι πολύ ενδιαφέρον δε, ότι και ο Πομπέο και ο Μητσοτάκης απέφυγαν επιμελώς να κάνουν οποιαδήποτε νύξη στο γεγονός ότι σε 35 ημέρες θα διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, οι οποίες ενδέχεται να επιφέρουν μια μεγάλη πολιτική ανατροπή. Είναι προς τιμή του Αμερικανού πολιτικού το γεγονός ότι απέφυγε να πολιτικοποιήσει την επίσκεψή του και φέρθηκε απόλυτα θεσμικά, παρότι ο προεκλογικός αγώνας στις ΗΠΑ έχει πάρει φωτιά και τα ξημερώματα της Τετάρτης διεξάγεται το πρώτο debate. Ίσως και να επηρεάστηκε θετικά από τη στάση της ελληνικής πλευράς, η οποία δεν έδειξε σε καμία στιγμή ότι γέρνει προς τον ένα ή τον άλλο προεδρικό υποψήφιο. Όσο και να γνωρίζουν κατά βάθος στην ελληνική Κυβέρνηση, ότι η εκλογή Μπάιντεν θα είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας, εν τούτοις όλοι γνωρίζουν ότι ακόμη και αν επανεκλεγεί τελικά ο Τραμπ, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα βρίσκονται σε ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο.