Posted by Από το Kappa Newsdesk
Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε σήμερα ευρωπαϊκό κανονισμό για την επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με παγκόσμια ισχύ, βάσει του οποίου θα μπορεί η Ένωση να στοχεύσει άτομα, οντότητες και φορείς -συμπεριλαμβανομένων κρατικών και μη κρατικών φορέων- που είναι υπεύθυνοι, εμπλέκονται ή σχετίζονται με σοβαρές παραβιάσεις και παραβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, ανεξάρτητα από το που συνέβησαν αυτές οι παραβιάσεις.
Η υπόθεση Σεργκέι Μαγκνίτσκι
Το νέο αυτό νομικό πλαίσιο είναι αποτέλεσμα επίπονων διαπραγματεύσεων και συζητήσεων ανάμεσα στις ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις, τα εθνικά Κοινοβούλια, το Ευρωκοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που κράτησαν πάνω από 8 χρόνια. Το παγκόσμιο αυτό καθεστώς κυρώσεων προσομοιάζει με το αμερικανικό Magnitsky Act, ο οποίος νόμος ψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία από τα δυο σώματα της αμερικανικής Βουλής το 2012, με αφορφή την υπόθεση του Ρώσου δικηγόρου Σεργκέι Μαγκνίτσκι, ο οποίος οδηγήθηκε στο θάνατο στη ρωσική φυλακή της Μπουτίρκα το 2009, μετά από 13 μήνες κράτησης. Ο Ρώσος δικηγόρος εργαζόταν ως ελεγκτής στη δικηγορική εταιρεία Firestone Duncan και είχε αναλάβει τη διερεύνηση των κατηγοριών του ρωσικού κράτους κατά της επενδυτικής εταιρείας Hermitage Capital Management. Το ρωσικό Υπουργείο Εσωτερικών ξεκίνησε έρευνες κατά της Hermitage Capital Management και ο Μαγκνίτσκι ανέλαβε να διερευνήσει την υπόθεση και ύστερα από μερικούς μήνες δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνάς του, σύμφωνα με την οποία η έρευνα του Υπουργείο Εσωτερικών ήταν μια πρόφαση για να κατασχεθούν τα αρχεία της εταιρείας και να επωφεληφθούν ανταγωνιστές της επενδυτικής εταιρείας, μεταξύ των οποίων και η ρωσική μαφία. Ο Ρώσος δικηγόρος συνελήφθη τον Νοέμβριο του 2008 με την κατηγορία της συνέργειας σε απάτη και πέθανε μέσα στις φυλακές 13 μήνες αργότερα, αφού είχε εμφανίσει προβλήματα υγείας και οι υπεύθυνοι των φυλακών αρνήθηκαν να του παράσχουν ιατρική βοήθεια.
Η υπόθεση Μαγκνίτσκι κινητοποίησε Αμερικανούς γερουσιαστές και βουλευτές, μετά και από καμπάνια του μεγαλομετόχου της Hermitage Capital Management Μπιλ Μπράουντερ, ο οποίος για ένα διάστημα έγινε το πλέον καταζητούμενο πρόσωπο του ρωσικού καθεστώτος. Τελικά, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2012 η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών ενέκριναν νόμο, που πήρε τελικά τιμής ένεκεν τον τίτλο Magnitsky Act, με βάση τον οποίο η Κυβέρνηση των ΗΠΑ εντέλλεται να επιβάλει κυρώσεις σε πρόσωπα, φορείς ή κράτη που παραβιάζουν κατάφορα τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το μπλοκάρισμα από τον Όρμπαν και η καταλυτική παρέμβαση του γερουσιαστή Γουΐκερ
Ανάλογες προτάσεις για θέσπιση ευρωπαϊκού καθεστώτος κυρώσεων είχαν κατατεθεί τα προηγούμενα χρόνια και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά συγκεκριμένες Κυβερνήσεις όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία μπλόκαραν την νομοθετική διαδικασία. Καταλυτική ήταν όμως η παρέμβαση τον Νοέμβριο του 2019 του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Ρότζερ Γουΐκερ, ο οποίος απείλησε τον Ούγγρο Πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν με στοχευμένη καμπάνια εναντίον του στις Ηνωμένες Πολιτείες, εάν δεν ανακαλούσε τις αντιρρήσεις της Κυβέρνησής του στη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού “Νόμου Μαγκνίτσκι”. Tελικά ο Όρμπαν ενέδωσε στις πιέσεις και έτσι πριν από ένα χρόνο ξεκίνησε η νομοθετική διαδικασία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το σχετικό καθεστώς.
Κυρώσεις στις μετακινήσεις και τις οικονομικές δοσοληψίες
Με βάση τον κανονισμό, πρβλέπονται περιοριστικά μέτρα, όπως απαγόρευση ταξιδίων για ιδιώτες και δέσμευση κεφαλαίων τόσο για ιδιώτες όσο και για οντότητες. Επιπλέον, απαγορεύεται σε άτομα και οντότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαθέτουν κεφάλαια σε πρόσωπαα και φορείς που υπόκεινται σε κυρώσεις, είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Το πλαίσιο για στοχοθετημένα περιοριστικά μέτρα ισχύει για πράξεις όπως γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και άλλες σοβαρές παραβιάσεις ή καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (π.χ. βασανιστήρια, δουλεία, εξωδικαστικές εκτελέσεις, αυθαίρετες συλλήψεις ή κρατήσεις). Άλλες παραβιάσεις ή καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί επίσης να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του καθεστώτος κυρώσεων, όταν αυτές οι παραβιάσεις ή καταπατήσεις είναι ευρέως διαδεδομένες, συστηματικές ή με άλλο τρόπο εξαιρετικά ανησυχητικό τρόπο που αφορά τους στόχους της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας που ορίζονται στη Συνθήκη (άρθρο 21 ΣΕΕ). Εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μετά από πρόταση κράτους-μέλους ή από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, να καταρτίσει, να επανεξετάσει και να τροποποιήσει τον κατάλογο κυρώσεων.
Ανοίγει ο δρόμος για κυρώσεις σε αξιωματούχους της Τουρκίας
Ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός ανοίγει το δρόμο για κυρώσεις σε αξιωματούχους και κρατικούς ή ιδιωτικούς φορείς της Ρωσίας, της Τουρκίας και άλλων χωρών, όπου υπάρχει σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας, το καθεστώς των αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και βουλευτών της αντιπολίτευσης θα τεθεί στο στόχαστρο κρατών-μελών και της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης. Υπό έρευνα επίσης αναμένεται να τεθούν οι ενέργειες του τουρκικού στρατού στη Συρία, όπως και οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από την τουρκική Κυβέρνηση, όπως πχ η αποστολή μισθοφόρων ισλαμιστών μαχητών στη Λιβύη και το Ναγκόρνο Καραμπάχ και τα πιθανά εγκλήματα πολέμου σε αυτές τις περιοχές.