Από το Kappa Newsdesk
Συνάντηση γνωριμίας και σπασίματος του πάγου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η συνάντηση των αντιπροσωπειών της Ελλάδας και της Τουρκίας για τον 61ο γύρο των διερευνητικών συνομιλιών τη Δευτέρα στο παλάτι Ντολμά Μπαχτσέ της Κωνσταντινούπολης. Οι δυο πλευρές αρκέστηκαν να καταθέσουν τις πάγιες θέσεις τους και να κάνουν μια ανασκόπηση των εξελίξεων των τελευταίων ετών, ενώ ήταν εμφανής η προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να αναβαθμίσει το στάτους των συνομιλιών.
Η ελληνική αποστολή έφτασε στην ώρα της στη συνάντηση, στην οποία ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν πρόσθεσε την τελευταία στιγμή τον επικεφαλής σύμβουλό του Ιμπραήμ Κάλιν, ο οποίος φέρεται να έχει πιο συμβιβαστική θέση ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Από πλευράς Τουρκίας την πρωτοκαθεδρία είχε ο Υφυπουργός Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ, ενώ συμμετείχε ακόμη ο τεχνοκράτης γενικός γραμματέας του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Τσαγιατάι Έρτσιγιες και ο τμηματάρχης του Υπουργείου Μπαρίς Καλκαβάν. Την ελληνική αποστολή αποτελούσαν ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης, ο έμπειρος περί τα τουρκικά πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού και η διευθύντρια του γραφείου του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών Ιφιγένεια Καναρά.
Η παρουσία του Κάλιν στο τραπέζι των συνομιλιών, υποδηλοί την πρόθεση του Ερντογάν να έχει άμεση παρέμβαση στην πορεία των διερευνητικών επαφών και να μην αφήσει το πεδίο στον απόλυτο έλεγχο του Υπουργείου Εξωτερικών. Ο Ιμπραήμ Κάλιν ήταν ο αξιωματούχος που διεξήγαγε τον Αύγουστο τις εμπιστευτικές διαπραγματεύσεις με τη σύμβουλο του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη Ελένη Σουρανή για την εκτόνωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και ήταν ο πρώτος που είχε σηματοδοτήσει τον Νοέμβριο την “φιλοευρωπαϊκή” στροφή του Ερντογάν.
“Θετικό κλίμα”
Σύμφωνα με ελληνική διπλωματική πηγή που μίλησε στο Kappa News, το κλίμα από την τουρκική πλευρά ήταν θετικό και ήταν εμφανής η προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να αναβαθμίσει τις συνομιλίες σε ανώτερο επίπεδο, ακόμη και με κινήσεις συμβολισμού και επικοινωνίας. Ενώ ήταν προγραμματισμένο να γίνουν οι συναντήσεις σε ξενοδοχείο της Κωνσταντινούπολης, η Προεδρία αποφάσισε να παραχωρήσει το γραφείο εργασιών του παλατιού Ντολμά Μπαχτσέ. Πρόκειται για ένα από το πιο εμβληματικά μνημεία της Κωνσταντινούπολης, το οποίο χτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα με εντολή του Σουλτάνου Αμπντούλ Μετζίτ Α’ και το υπέρογκο κόστος του οδήγησε σε μεγάλο βαθμό στη χρεοκοπία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1875. Μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Κεμάλ Ατατούρκ το μετέτρεψε σε θερινή προεδρική κατοικία και άφησε εκεί την τελευταία του πνοή το 1938.
Πέρα πάντως από την ευγένεια και την αναβάθμιση του στάτους των συνομιλιών, η τουρκική πλευρά ήταν απόλυτα σαφής ως προς τα θέματα που επιθυμεί να συζητηθούν στις διερευνητικές επαφές, και συγκεκριμένα το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των περισσότερων νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, το καθεστώς δεκάδων νησιών που η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι δεν περιήλθαν στην κυριότητα της Ελλάδας μετά το 1923 και το 1947 και την έκταση των 10 ναυτικών μιλίων του ελληνικού εναέριου χώρου.
Η ελληνική πλευρά από τη μεριά της παρέθεσε τα επιχειρήματα της Ελλάδας για την εφαρμογή της Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και την εφαρμογή του στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και έκανε μια επισκόπηση των γεγονότων των τελευταίων ετών που είχαν διακοπεί οι συνομιλίες. Η συνάντηση ολοκληρώθηκε μετά από 3 περίπου ώρες και η ελληνική αποστολή αποχώρησε αμέσως και επέστρεψε στην Αθήνα. Κυβερνητική αξιωματούχος στην Αθήνα ανέφερε πως ο επόμενος γύρος θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, πιθανότατα στις αρχές Μαρτίου.
Μετρημένες αντιδράσεις από την Άγκυρα
Οι αντιδράσεις της τουρκικής Κυβέρνησης μετά τη συνάντηση ήταν πολύ μετρημένες και μόνο ο Ιμπραήμ Κάλιν επέλεξε να κάνει μια ανάρτηση στο Twitter, αναφέροντας πως “είναι εφικτό να επιλύσουμε όλα τα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του Αιγαίου και έχουμε τη βούληση για αυτό. Η περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι προς το συμφέρον όλων.”
Θετικά σχόλια από την Κυβέρνηση Μπάιντεν
Θετική δήλωση για την επανέρναξη των διερευνητικών επαφών και τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης έκανε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις, ο οποίος δήλωσε πως “οι Ηνωμένες Πολιτείες καλωσορίζουν την επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας σήμερα στην Κωνσταντινούπολη και τη δέσμευση των δυο Κυβερνήσεων σε αυτή τη διαδικασία. Υποστηρίζουμε όλες τις προσπάθειες για τη μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο”.
The United States welcomes the resumption of exploratory talks between Greece and Turkey in Istanbul today and the commitment of both governments to this process. We support all efforts to reduce tensions in the Eastern Mediterranean.
— Ned Price (@statedeptspox) January 25, 2021