Posted by Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης
Η πρώτη μεγάλη απώλεια στον ηγετικό πυρήνα του Βλαντίμιρ Πούτιν μετά την εισβολή στην Ουκρανία καταγράφηκε την Τετάρτη με την παραίτηση και τη φυγή από τη Ρωσία του Ανατόλι Τσουμπάις, ειδικού απεσταλμένου του Ρώσου Πρόεδρου για θέματα κλιματικής αλλαγής. Όπως μετέδωσε σήμερα το Bloomberg, ο Τσουμπάις διέφυγε στο εξωτερικό λόγω της αντίθεσής του στον “πόλεμο στην Ουκρανία”, όπως ανέφεραν στο διεθνές πρακτορείο δύο πρόσωπα του στενού του περιβάλλοντος. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επιβεβαίωσε ότι ο Τσουμπάις παραιτήθηκε, ενώ η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Kommersant αναφέρει ότι ο Ρώσος αξιωματούχος εθεάθη στην Κωνσταντινούπολη. Όπως έγραφα ήδη στις 12 Μαρτίου φαίνεται ότι υπάρχουν ρωγμές στο νεοτσαρικό εποικοδόμημα του Πούτιν.
Ο άνθρωπος που έβαλε τον Πούτιν στο Κρεμλίνο
Πρόκειται για μια σημαντική κίνηση με ιδιαίτερο και ηχηρό συμβολισμό, καθώς ο Τσουμπάις δεν είναι απλά ακόμη ένας από τους συμβούλους του Ρώσου Προέδρου, αλλά πρόκειται για τον άνθρωπο που, μαζί με τον γαμπρό του Μπόρις Γιέλτσιν Βαλεντίν Γιουμάσεφ, κυριολεκτικά άνοιξε την πόρτα του Κρεμλίνου στον Βλαντίμιρ Πούτιν το 1996, και παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό πιστός δίπλα του μέχρι και πρόσφατα, αποτελώντας τον επίσημο αντιπρόσωπο του Κρεμλίνου σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς.
Ο Ρώσος οικονομολόγος υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της Περεστρόικα τη δεκαετία του ’80, αλλά και από τα κομβικά πρόσωπα στη βίαιη οικονομική μεταρρύθμιση της Ρωσίας μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, με τις οποίες δημιουργήθηκε η γενιά των πανίσχυρων Ρώσων ολιγαρχών και διετέλεσε επί σειρά ετών Αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Ρωσίας επί Προεδρίας Γιέλτσιν. Διατηρούσε εξαιρετικά καλές σχέσεις με το διεθνές επιχειρηματικό σύστημα και φέρεται να έχει προσκληθεί και στη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ το 1998, ενώ διετέλεσε επί 5 χρόνια μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Τράπεζας JP Morgan Chase. Μετά την ανάδειξη στην εξουσία του Βλαντίμιρ Πούτιν ανέλαβε διοικητής του κρατικού μονοπωλίου ηλεκτρικής ενέργειας της Ρωσίας, ενώ μετά το 2008 ανέλαβε Πρόεδρος στην κρατική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας Rosnanotech, ενώ παράλληλα εκπροσωπούσε τον Ρώσο Πρόεδρο σε διεθνείς οργανισμούς.
“Επικίνδυνες ψευδαισθήσεις αυτοκρατορικού μεγαλείου”
Η διαφυγή του Τσουμπάις στο εξωτερικό ενδέχεται να σηματοδοτεί μια ρήξη του Ρώσου Πρόεδρου με τους παραδοσιακούς ολιγάρχες, την άνοδο των οποίων δρομολόγησε σε μεγάλο βαθμό ο Τσουμπάις, αλλά και με τους ‛ρεαλιστές’ εντός της ρωσικής ελίτ. Πριν από λίγες ημέρες ο Ρώσος οικονομολόγος δημοσίευσε μια χαρακτηριστική ανάρτηση, με την οποία μνημόνευε τον μακαρίτη από το 2009 πρώην Πρωθυπουργό της Ρωσίας Γεγκόρ Γκαϊντάρ, αναγνωρίζοντας ότι ο Γκαϊντάρ είχε διαγνώσει καλύτερα τους “στρατηγικούς κινδύνους” για τη Ρωσία, από ότι ο ίδιος. Πράγματι, ο Ρώσος πρώην Πρωθυπουργός είχε εκδώσει το βιβλίο “Κατάρρευση μιας Αυτοκρατορίας — Μαθήματα για τη σύγχρονη Ρωσία” το 2007, στο οποίο ανέλυε τους λόγους για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και προειδοποιούσε με προφητικό, όπως αποδεικνύεται, τρόπο, τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τη Ρωσία από την άνθηση των τάσεων ιστορικού αναθεωρητισμού και τις θεωρίες αναβίωσης της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γκαϊντάρ στο βιβλίο του, “Τα όνειρα επιστροφής σε μιάν άλλη εποχή αποτελούν ψευδαισθήσεις. Τέτοιες τυχόν προσπάθειες θα οδηγήσουν σε ήττα” [τη Ρωσία].